OKUR BENLİK ALGISI ÖLÇEĞİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Chapman ve Tunmer (1995) tarafından geliştirilen Okur Benlik Algısı Ölçeği'nin Türkçeye uyarlama çalışmalarının yapılarak ölçeğin psikometrik özelliklerinin incelenmesidir. Ölçek özgün halinde üç faktörde 30 maddeden oluşan beşli likert tipi bir ölçme aracıdır. Ölçek uyarlama sürecinde iki farklı uygulama gerçekleştirilmiştir. İlk olarak ölçeğin orijinalinde olduğu gibi öğrencilerle birebir görüşme yapılarak veri toplanmıştır. İkinci uygulamada ise ölçek formu bizzat öğrenciler tarafından doldurulmuştur. Geçerlik ve güvenirlik analizleri her iki uygulama için ayrı ayrı gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma gruplarını ilk uygulamada Ankara merkezi ilçelerinde kamuya ait okullarda ilkokul 1, 2, 3 ve 4. sınıfta öğrenim görmekte olan 196 öğrenci, ikinci uygulamada ise yine Ankara merkezi ilçelerinde kamuya ait okullarda 2, 3, 4 ve 5. sınıflarda öğrenim görmekte olan 232 öğrenci oluşturmaktadır. Verilerin analizinde SPSS 15 ve AMOS 18 programları kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliği doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile test edilmiştir. Bireysel görüşmeye dayalı birinci uygulamaya ilişkin DFA sonucunda, ölçekten bir maddenin çıkarılmasıyla kabul edilebilir uyum değerlerine yaklaşılmıştır. Ölçeği öğrencilerin tamamladığı toplu uygulamaya ilişkin DFA sonuçlarında ise ölçekten madde çıkarmaya gerek kalmadan ölçek mevcut yapısıyla doğrulanmıştır. Birinci uygulama için Cronbach's Alpha güvenirlik katsayısı = .80, ikinci uygulama için = .86, olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgular doğrultusunda Okur Benlik Algısı Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir ölçümler yapabilecek nitelikte olduğu söylenebilir. Ölçek hem orijinalinde olduğu gibi bireysel görüşmeye dayalı olarak hem de öğrencilerinin kendilerinin tamamlayabileceği toplu uygulamalar da kullanılabilecek bir yapıya sahiptir.