ÖĞRETMEN VE ÖĞRETMEN ADAYLARININ EVRENSEL FEN OKURYAZARLIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Kastamonu İlindeki devlet ortaokullarında görev yapan fen bilimleri öğretmenlerinin ve Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Öğretmenliği programında öğrenim gören 3. ve 4. sınıf öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeylerin bazı değişkenlere (eğitim seviyesi, kıdem yılı, cinsiyet, anne-baba eğitim seviyeleri gibi…) göre nasıl değiştiğinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, 109 fen bilimleri öğretmenine ve 142 fen bilgisi öğretmen adayına Evrensel Fen Okuryazarlık Ölçeği (EFOYÖ) uygulanmıştır. Nicel araştırma deseninin kullanıldığı bu araştırma tarama modelindedir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, fen bilimleri öğretmenlerinin evrensel fen okuryazarlık düzeyinin “çok yüksek”, fen bilgisi öğretmen adaylarının ise “yüksek” olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca evrensel fen okuryazarlık puanlarına, öğretmenlerin eğitim durumlarının, kıdem yıllarının ve cinsiyet değişkeninin etki etmediği, öğretmen adaylarında da öğretmenlerde olduğu gibi cinsiyet değişkenin etkili olmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanında, öğretmen adaylarının evrensel fen okuryazarlık puanlarında, anne ve baba eğitim seviyelerinin, mezun oldukları lise türünün, sınıf seviyesinin ve eğitimlerini tamamladıkları çevrenin de etkili olmadığı görülmüştür. Evrensel fen okuryazarlık düzeyini artırmak için okul öncesinden üniversiteye kadar her aşamada fen derslerini öğrencilere sevdirmek, konuları günlük yaşantıyla ilişkilendirerek anlatmak ve gerektiğinde deneylerle desteklemek önemlidir.