Türkiye’de Sosyal Belediyeciliğin Dünü Bugünü

Abstract

Dünya’da son yıllarda merkezi yönetimler, kamu hizmet sunum süreçlerinin kapsamının genişlemesi ve hacminin artması neticesinde yerel yönetimlerle yetki ve görev paylaşmaya başlamışlardır. Merkezi yönetimde yaşanan tıkanıklar da bu durumu pekiştirmiştir. Böyle bir ortamda demokrasinin standartlarının da gelişmesi paralelinde yerel yönetimler her geçen daha önemli kurumlar haline gelmiştir. Böyle bir süreçte yerel yönetimlerin önemli işlevleri arasında görülen sosyal belediyecilik ilke ve uygulamalarına dönük toplumsal beklentiler de hızla artmıştır. Bu dönemde yerel yönetimlerle ilgili gündeme gelen sosyal politikalar kapsamında gerek merkezi yönetimde gerekse de yerel yönetimlerde karar vericiler ve uygulayıcılar, sosyal politikalar aracılığıyla merkezi hükümetin popülist siyasi amaçlarına yönelik önemli çıkarlar sağlayabileceklerini düşünerek sosyal belediyecilik faaliyetlerine girişmişlerdir. Bu çalışmanın odağında yer alan sosyal belediyecilik, yerel yönetimlere sosyal alanlarda planlama ve düzenleme işlevi yükleyen; bu çerçevede kamu harcamalarını konut, sağlık, eğitim ve çevrenin korunması alanlarını kapsayacak şekilde sosyal amaca yönelten; işsiz ve kimsesizlere yardım yapılması, sosyal dayanışma ve entegrasyonun koordine edilmesi ile sosyokültürel faaliyet ve çalışmaların yürütülebilmesi, gerekli olan alt yapı ve yatırımların yapılması için bilinçli politikalar üretmesini öngören; bireyler ve toplumsal kesimler arasında zayıflayan sosyal güvenlik ve adalet kavramlarını güçlendirmeye yönelik olarak yerel yönetimlere sosyalleştirme ve sosyal kontrol işlevini yükleyen bir model olarak karşımızı çıkmaktadır. Çalışmada bu kapsamda literatür taraması yöntemiyle sosyal belediyecilik konusu ele alınmış ve Türkiye’de sosyal belediyecilik tarihi ana hatlarıyla incelenmiştir. Teorik yerli ve yabancı kaynaklar üzerinden nitel değerlendirmeler yapılarak, sosyal belediyeciliğin Türkiye’de kamu hizmet sunum sürecindeki yeri özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyelerindeki uygulamalar üzerinden kısaca değerlendirilmiştir.