Paphlagonia Hadrianoupolis’i Geç Roma Villası’nda Yer Alan Duvar Resimlerinin Korunması Kapsamında Ön İnceleme Çalışmaları

Abstract

Karabük Hadrianoupolis Antik Kenti, Geç Roma Villası’nda bulunan duvar resimleri üzerinde gerçekleştirilen ön inceleme çalışmalarından oluşmaktadır. İnceleme çalışmalarında resimlerin korunma durumları, restorasyon geçmişi, nem koşulları, UV- ampul görünümleri, optik mikroskop görüntüleri ile boya ve sıvalardan alınan numunelerin analitik ölçümleri değerlendirilerek korunma süreçlerinde uygulanabilecek öneriler getirilmiştir. Villa’da Oda-3, Oda-4 ve Oda-5’de yer alan resimlerden yalnızca Oda-3’ün koruma örtüsü kaldırılarak numuneler alınmış; FTIR (Fourier Dönüşümlü Kızılötesi) Spektroskopisi, XRF (X-Işını Floresans), XRD (X-ışını difraksiyonu), KRS (Konfikal Raman Spektroskopisi), ince-kesit petrografi ve sıvaboya katmanlarının belirlenebilmesi için en-kesit optik mikroskop görüntüleri incelenmiştir. IR spektrumlarında kireç, sülfat tuzları ve restorasyonda kullanılan akrilik reçinelere; XRF ölçümlerinde orta hidrolik ve doğal çimento özellikli harçlar; XRD ölçümlerinde kalsit kristal yapısına; KRS ölçümlerinde karbon ve siderit (FeCO3) kaynaklı pigmentlere; ince-kesit petrografide tuğla kırıklı ve kıtıklı harçlara; enkesit optik mikroskop incelemelerinde fresko tekniği görüntülerine rastlanmıştır. Duvar resimlerinin koruyucu örtüsünün kaldırılması ile başlayan ve yeni bir örtü ile kapatılması ile tamamlanan 5 günlük ön inceleme çalışmasında %80 bağıl nemdeki sıva ve duvarların nem değişimleri ölçülmüş, nem kontrolü sağlanmış, UV-ampul ile rötuş ve üzerine boyamaların tespiti yapılmaya çalışılmış, bordür ve lakunalar kontrol edilmiştir. Analitik incelemeler ve gözlemler çerçevesinde resimlerin bulunduğu kısımların dış etkenlere karşı geçici olarak çatı ile kapatılması, fresko resim tekniğine uygun temizlik müdahalesi, yüzeydeki kalker kaynaklı beyaz tabakanın kaldırılması ve bitki gelişimi ile mücadele konularında koruma önerileri sunulmuştur.