Türkiye’nin İİT Üyeleri İle Ticaretinde Linder Hipotezi’nin Geçerliliği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 2002-2021 döneminde Türkiye’nin İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyelerinden 37’si ile olan dış ticaretinde Linder Hipotezi’nin geçerliliğini analiz etmektir. Uluslararası ticareti talep yönünden inceleyen Linder’e göre, talep yapıları benzer olan ülkelerin aralarında daha fazla ticaret gerçekleşmektedir. Talep yapılarının benzerlik durumları ise ortalama gelir seviyesiyle ele alınabilmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’nin İİT üyeleriyle olan ikili ticareti genişletilmiş panel çekim modeliyle incelenmektedir. Analizde zamanla değişen değişkenlerin yanı sıra, zamanla değişmeyen değişkenleri de tahmin edebilme olanağı sunan Hausman-Taylor yöntemi kullanılmaktadır. Yapılan tahmin sonuçlarına göre, ilk olarak çekim modeli ile uyumlu şekilde, Türkiye’nin üye ülkelerle dış ticaretine Türkiye’nin ve ticaret partneri ülkenin kişi başına düşen GSYH büyüklüklerinin pozitif, ülkeler arasındaki mesafenin ise negatif yönde etki yaptığı anlaşılmıştır. İkinci olarak, Türkiye’nin söz konusu ülkelerle ikili ticaretinde Linder Hipotezi’nin geçerli olduğu dikkat çekmektedir. Son olarak, söz konusu ikili ticarette ortak sınır ve serbest ticaret anlaşmalarına ilişkin kukla değişkenlerin anlamsız olduğu görülmektedir.