LEHÇE-İ OSMÂNÎ’DE MÜVELLED OLARAK NİTELENEN KELİMELER

Abstract

Osmanlı sözlükçülüğünde önemli bir yeri olan Lehçe-i Osmânî’de müvelled olarak nitelenen kelimeler daha önce de araştırmacıların dikkatini çekmiştir. Ancak bu kelimelerin sözlükte neden bu sıfatla anıldıkları, hangi yapısal özelliklerin bu yakıştırmada etkisi olduğu gibi konular araştırma konusu edilmemiştir. Bu çalışmada Lehçe-i Osmânî’deki müvelled külliyatının yapısal görünümlerine dayalı sınıflandırılması yapılarak bu kelimelerin Osmanlı Türkçesindeki yerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle Lehçe-i Osmânî’nin ikinci baskısından derlenen müvelled kelimeler alfabetik olarak sıralanmıştır. Bu sıralamada varsa kelimelerin eş ve farklı yazımları da bir araya getirilmiştir. Özellikle Lehçe-i Osmânî’den önce yazılmış ve onun çağdaşı sayılabilecek sözlüklerle karşılaştırma yapılmıştır. Bu inceleme sonucunda ilgili kelimelerin ses, biçim, anlam ve yazım bakımından gösterdikleri gelişimler çerçevesinde bu nitelemeyle anılmaya layık görüldükleri anlaşılmıştır.