ENDÜLÜSLÜ ŞAİR İBN ‘ABDİRABBİH VE ŞİİRLERİNDEN ÖRNEKLER

Abstract

Endülüs dönemi şairlerinden olan İbn ‘Abdirabbih 246/860 yılında Kurtuba’da dünyaya gelmiştir. Fakir bir aileye mensup olmasına rağmen şiire olan yeteneği sayesindezamanla zenginleşmiş ve insanlar arasında bu yönüyle tanınır hâle gelmiştir. Öyle kidönemin hükümdarlarının kapıları kendisine ardına kadar açılmış; kadı, vezir ve valigibi devlet erkânından pek çok kişinin övgüsüne mazhar olmuştur. Şiir yazma konusundaki yeteneğinin yanı sıra başta Endülüs’ün önde gelen hocaları olmak üzereMısır, Kûfe, Bağdat gibi Doğu vilayetlerindeki âlimlerden de ders alması onu dönemindeki edip ve şairlerden farklı kılmıştır. Şairin gençlik dönemlerinde yazdığı şiirlerine methiye, hiciv, mersiye, gazel ve ẖamriyât konuları hâkimken yaşlılık dönemindezühd ve takva konulu şiirlere yönelmiştir. Bu dönemde şair zühd ve takva içerikli şiirlerine ek olarak gençlik döneminde yaşadığı hayatından ve bu dönemde nazmettiğimucûn, gazel ve ḫamriyât konulu şiirlerinden duyduğu pişmanlığı dile getirdiği şiirler de nazmetmiştir. Tövbenin ve pişmanlık duygusunun hâkim olduğu bu türdekişiirlerine ‘arındırılmış’ anlamına gelen ‘‘َّحصاتَُمالم) el-Mumeḥḥaṣât) adını vermiştir.Söz konusu çalışmada, şairin hayatı ve edebi kişiliğine dair bilgiler verilmiştir. Ayrıcaşairin methiye, hiciv, mersiye ve gazel gibi Arap şiirinin geleneksel konularını işlediğişiirleri örneklendirilerek şairin kendine has üslubu yansıtılmaya çalışılmıştır. Şiirler,konularına göre sınıflandırılarak muhteva açısından değerlendirilmiştir.