OSMANLI ADALARINDAKİ GARNİZONLARIN FİNANSMAN KAYITLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Bu makalede Ege’de Osmanlı hâkimiyetinin devamlılığında kritik öneme sahip kalelerde görev yapan personele ilişkin maliye kayıtları üzerine değerlendirmelerde bulunulmaktadır. Ege Adalarındaki Osmanlı kalelerinde görevli askerler başlangıçta dirlik tasarruf ediyordu. Ancak gelişen koşullar, Türk hâkimiyetinin Ege’nin doğusunu kapsayacak şekilde güneye doğru ilerlemesi bu durumu değiştirmişti. XVI. yüzyıl sonlarına kadar Ege Adaları’ndaki kalelerde görev yapan askerlerin kayıtlarına tahrir defterlerinde rastlarken bu dönemden sonra mevacib defterlerinin tutulmaya başlandığı görülür. Bu dönüşüm timarlı kale görevlilerinin yerini Ege’de ulufeli askerlerin almasıyla ilgilidir. Makale, bu dönüşüm sonucunda ortaya çıkan defter serisinin özellikleri üzerinden gerçekleştirilebilecek değerlendirmelere işaret etmektedir. Bununla birlikte defterlerdeki kayıt mantığına bağlı olarak ortaya çıkan sorunlar ile değerlendirme sürecinde düşülebilecek hatalar hakkında uyarılarda bulunmaktadır. Özellikle mevacib türü defterlerin Ege’deki Osmanlı kalelerini ayakta tutan organizasyonu yansıtan tarihsel deliller olarak bu kapsamda ele almaktadır.