VEFAT ETMİŞ KİMSENİN YERİNE ORUÇ TUTMA RİVÂYETLERİNİN İNCELENMESİ “MERFÛ HADİSLER ÖZELİNDE”

Abstract

Buhârî başta olmak üzere Kütüb-i Sitte müellifleri eserlerinde “Ölünün yerine oruçkazası” ve “Üzerinde nezr olduğu halde ölen kişi” meâlinde bâblar oluşturmuşlardır.Bu bâblarda, oruç borcu olduğu halde vefat etmiş bir kişinin yerine velisinin oruçtutmasını ifade eden merfû hadîsler nakledilmiştir. Bu rivâyetlerin bazısıRamazân’ın kazası ve keffâreti ile sınırlandırılmadan mutlak bir ifade ilesöylenmiştir. Bazısında ise bu orucun nezr olduğu geçmektedir. Bu rivâyetlereHanefî Mezhebi’nin hicrî 2. asır İmâmları, İmâm Mâlik ve İmâm Şâfiî kitaplarında yervermemişlerdir. Ahmed b. Hanbel ise bunları hem nakletmiş hem de hangi oruçlardavefat edenin yerine tutulabileceğini beyân etmiştir. Bu çalışmamızda bu merfûhadîslerin nasıl ortaya çıktıkları ve sıhhat dereceleri incelenerek neden mezhepimâmlarının bu rivâyetleri delil olarak kullanmadıkları anlaşılmaya çalışılacaktır.