Üstün Yetenekli Öğrenciler ve Normal Akranlarının Geri Dönüşüm ve Çevresel Etkileri Üzerine Tutumlarının Karşılaştırılması

Abstract

Plastiklerin üretim artışı, geri dönüşüm ve depolamadaki yetersizlikler, bilinçsiz kullanım ve bertaraf alışkanlıkları, bu konuyu giderek daha önemli hale getirmeye başlamıştır. Bundan dolayı bu problemlerin çözümünde özellikle üstün yetenekli bireylere görev düşmektedir. Bu çalışmada Batı Karadeniz Bölgesinde bulunan Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) öğrenim gören ulaşılabilen tüm ortaokul öğrencilerinin plastik atıkların geri dönüşümü ve çevreye etkileri konularında tutumları tarama yöntemiyle incelenmiştir (175 öğrenci). Normal akranlarında ise Kastamonu il merkezinde 11 ilköğretim okulunda öğrenim gören öğrenciler dahil edilmiştir (1492). Veri toplama aracı olarak daha önceden geliştirilen Çevre Tutum Ölçeği (ÇTÖ) kullanılmıştır. Toplanan veriler nicel olarak SPSS 15 programı ile analiz edilmiştir. BİLSEM öğrencileri ile normal akranları t-testi ile karşılaştırılarak anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. BİLSEM öğrencilerinin Geri Dönüşüm konusunda üst biliş becerilerinin yüksek olduğu anlaşılırken normal akranlarında çevre için fedakarlık yapabilme ve emek harcama kapasitelerinin daha fazla olduğu söylenebilir. Bu durum bilinçlenme arttıkça doğal duyguların kaybolmasına ve ekonomik düşünmeye sebep olmaktadır. Bu düşünceye literatürde ekonomi merkezli perspektif denilmektedir. Öte yandan çevre için fedakarlık yapabilme ve haklarından vazgeçebilme ise kozmopolit sonrası toplumlarda ekolojik vatandaşlık olarak isimlendirilebilir. Sonuç olarak hedef ve amaçların birey, toplum ve çevre açısından tutarlı bir şekilde belirlenerek öğrencilerin çevre bilincini artırmak için öğretim programlarındaki çevre konularının güncellenmeli ve çevreye yönelik çalışmaların içerisinde aktif olarak yer almaları sağlanmalıdır.