Muhammed İhsan Oğuz’un din ve toplum anlayışı

Abstract

Bu teorik çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak metin taraması tekniğiyle özellikle din sosyolojisi açısından bakılarak disiplinler arası bir yaklaşım sergilenmiştir. Ve genel anlamda Türkiye’deki toplumsal değişim süreçlerinin etkilerinin M. İhsan Oğuz’un din ve toplum anlayışı üzerindeki yansımalarına odaklanılmıştır. Nakşibendi-Halidi koluna bağlı olduğu ve yoğun ilmi faaliyetlerde bulunduğu bilinen M. İhsan Oğuz’un din ve toplum anlayışını araştırmak değişen Türkiye’de din ve toplum ilişkisinin konumunu anlamlandırmaya yeni bir katkı sağlayacaktır. Türk modernleşme çabalarında dini grupların modernleşmeye etkileri olduğu kadar etkilendikleri de açıkça gözlemlenmektedir. M. İhsan Oğuz’un din ve toplum anlayışı geleneksel unsurlar barındırmakla birlikte modern unsurlar da içermektedir. O, sosyal değişimi reddetmemiş ve uyum sağlayabilmiştir. “Ahseniyye Yolu” öğretisiyle içinde bulunduğu tasavvufi geleneğe reformcu kimliğiyle yeni bir bakış açısı kazandırmıştır. M. İhsan Oğuz’un toplumsal kurumlara yaptığı yorumlar “ahlak, sosyal ahlak, adalet, sosyal adalet” esasları çerçevesindedir. Özellikle siyaset kurumuna dair görüşünün “demokrasi” etrafında şekillenmesi ve demokrasinin “cumhuriyet” ile yakıştığını ifade etmesi dikkatleri çekmektedir. Bu anlamda O’nun siyasi düşüncesinde “demokratik cumhuriyet” modelinin etkileri görülmektedir.