KASTAMONU YÖRESİ BAZI YENİLEBİLİR MANTARLARIN KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ

Abstract

Mantarlar Türkiye'de uzun bir kullanım geleneğine sahiptir, güçlü bir kimyasal bileşik kaynağı olarak da bilinirler. Bu çalışmada, Kastamonu yöresi ormanlarından yaygın olarak yetişen ve halk tarafından da toplanılarak tüketilen beş farklı mantar türünün; Boletus edulis (çörek mantarı), Hydnum repandum (kirpi mantarı), Cantharellus cibarius (horoz mantarı), Craterellus cornucopioides (borazan mantarı) ve Ramaria fennica, antioksidan özellikleri, toplam fenolik içerikleri (TFİ), Amino asit değerleri ve element içerikleri belirlenmiştir. Antioksidan özellikleri bakımından yapılan değerlendirmeler sonucunda, test edilen mantarların İnhibisyon yüzdeleri %2,38 ile %88,05 arasında değişirken, IC50 (inhibisyon konstantresi) değerleri 0.03 ile 13.98 mg/mL arasında belirlenmiştir. Mantarların, Folin-Ciocalte yönetmi ile ölçülen toplam fenolik içerikleri (TFİ) mantarların, 7742,2-657,4mg GAEs/kg arasında değişiklik gösterirken. B. edulis ve R. fennica’nın en yüksek TFİ değerlerine sahip oldukları tespit edilmiştir(7742,2– 6431,6mg GAEs/kg). Bunları sırasıyla C. cibarius,H.repandumve C. cornucopioides takip etmiştir (sırasıyla 2178,8, 1320,9 ve 657,4mg GAEs / kg). Mantarların element içerikleri iseendüktif kuplajlı plazma optik emisyon spektrometrisiyle (ICP-OES) belirlenmiştir. Son olarak organik bileşik içerikleri ise GC-MS ile tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda belirlenen organik bileşiklerin miktarları H. repandum'da 56, C. cibarius'da 52, R. fennica'da 54, B. edulis'de 53 ve C. cornucopioides'de 49 bileşik şeklindedir. . Yapılan analizler sonucunda Kastamonu yöresinde yaygın olarak yetişen bu beş mantar türünden özellikle B. Edulis protein kaynağı zengin olarak tüketilebilecek mantar türü olarak belirlenirken; R. Erica’nın farmakolojik özellikleri yönünden daha zengin bir mantar olduğu bu tür özelliklerinin kullanımına yönelik çalışmaların artması gerekmektedir.