HAVADAKİ AĞIR METAL KONSANTRASYONLARININ DEĞİŞİMİNİN İZLENMESİNDE Cupressus arizonica YILLIK HALKALARININ KULLANABİLİRLİĞİ

Abstract

Son yıllarda artan hava kirliliği önemli boyutlara ulaşmış ve en önemli gündem maddelerinden birisi haline gelmiştir. Hava kirliliği bileşenleri içerisinde ağır metaller ayrı bir önem taşımaktadırlar. Çünkü, ağır metaller doğada kolay kolay yok olmazlar, biyobirikme eğilimindedirler ve bazıları düşük konsantrasyonlarda bile toksik veya kanserojen etkilere sahiptir. Bundan dolayı havadaki ağır metal konsantrasyonlarının değişimlerinin izlenmesi son derece önemli bir konudur.

Atmosferdeki ağır metal konsantrasyonunun değişiminin belirlenmesine en çok tercih edilen yol biyomonitorlerdir. Ağaçlar, atmosferdeki ağır metallerin geçmişten günümüze konsantrasyonundaki artışın belirlenmesinde iyi birer biyomonitordürler. Özellikle ağaçların yıllık halkaları yardımıyla havadaki ağır metal konsantrasyonunun değişimi hakkında önemli bilgiler edinilebilmektedir.

Bu çalışmada da Kastamonu ilinin Kışla parkı mevkiinden 2016 yılı sonunda kesilen Servi (Cupressus arizonica) ağacından 2016 yılı aralık ayı içerisinde ana gövdeden alınan kütük üzerinde yıllık halkalar belirlenerek bu seksiyonlarda bazı elementlerin konsantrasyonlarının yıl bazında değişimi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında ayrıca iç ve dış kabuktaki element konsantrasyonları da belirlenmiştir. Böylece çalışmaya konu elementlerin yön, organel ve yıl bazında değişimleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda genel olarak yola dönük dış kabuktaki element konsantrasyonlarının daha yüksek seviyede olduğu, elementlerin yıl bazında değişiminin genel itibariyle dalgalı bir seyir izlediği ancak, Cd, Ni, Fe, Ca, Mn ve Pb gibi bazı elementlerin konsantrasyonlarında son yıllarda genel itibariyle bir artış olduğu belirlenmiştir.