YEMEN TARİHİ HAKKINDA YAZILMIŞ TÜRKÇE ESERLER

Abstract

Yemen uzun yıllar boyunca Osmanlı Devleti'nin mücadele sahasına dönüşmüş bir bölgedir. Osmanlı Devleti, Yemen'deki hâkimiyetinin başlangıcından bitişine kadar buradaki sorunlarla uğraşmıştır. İç ve dış kaynaklı sebeplerden dolayı buraya hâkim olmak isteyen Osmanlılar, bu uğurda büyük kayıplar yaşamışlardır. Başka meselelerle uğraştıkları dönemlerde bile burayı göz ardı etmemişlerdir. Bu nedenle Yemen, merkezden uzak bir vilayet olmasına rağmen, Anadolu'daki vilayetlerden ayrı tutulmamıştır. Öyle ki Osmanlı Devleti'nin Yemen'de uğradığı kayıpların acısı bugün bile hissedilmektedir. Aradan uzun yıllar geçmesine rağmen unutulmayan bu coğrafyanın tarihi, bizler için önem arz etmektedir. Osmanlı Devleti'nin 16. yüzyılda başlayan Yemen hâkimiyeti, kesintilerle 20. yüzyılın başlarına kadar sürmüştür. Bu dönemi aydınlatmak için şüphesiz arşiv belgeleri büyük önem taşımaktadır. Fakat bu belgelerin de yetersiz kaldığı durumlar olabilmektedir. Ortaya çıkan bu açığı kapatmak için yardımcı kaynaklar öneme sahiptirler. Yardımcı kaynaklar, olayları daha iyi kavramamızı sağlarlar. Bu yardımcı kaynaklar, Osmanlı Devleti'nin Yemen'i idaresinde tuttuğu günlere dair eserlerdir. Bu eserler, sayıca az olmakla beraber Osmanlı hâkimiyetinin ilk döneminden başlamaktadır ve 20. yüzyıla kadar sürmektedir. 19. ve 20. yüzyıla gelindiğinde eserlerin sayısının arttığını görüyoruz. Bunlar Osmanlı Devleti görevlilerinin kaleme aldığı el yazması veya matbu eserlerdir. Bu görevlilerden bazıları da eserlerini Cumhuriyet döneminde yayınlamışlardır. Çalışmada gerek el yazması ve matbu eserler; gerekse güncel çalışmalar incelenerek Yemen tarihi hakkında toplu literatür incelemesi amaçlanmıştır.