Ips sexdentatus (Boern.)’UN YOĞUNLUĞU VE MORFOLOJİSİ ÜZERİNE KARAÇAM VE SARIÇAM MEŞCERE ÖZELLİKLERİNİN ETKİLERİ

Abstract

Bu çalışma kapsamında, kenar etkisi, rakım, meşcere yapısı, bakı, bonitet ve gelişme çağlarının iğne yapraklı ormanlarda zarar yapan Ips sexdentatus (Boern.) populasyonu üzerine etkileri değerlendirilmiştir. İğne yapraklı ormanlarda bu faktörlerin kabuk böceği zararı üzerine etkisini tespit edebilmek amacıyla 2012-2013 yıllarında Kastamonu-Taşköprü Dikmen Orman İşletme Şefliği Sarıçam (Pinus sylvestris L.) ve Karaçam (Pinus nigra Arn.) ormanlarında I. sexdentatus türü üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Araştırmada bazı meşcere karakteristiklerinin (meşcere kompozisyonu, kenar etkisi, bonitet vb.) zararlının biyolojisi ve yoğunluğu üzerindeki etkilerini araştırmak için feromon tuzaklarından faydalanılmıştır. Feromon tuzakları meşcere karakteristiklerine göre ayrılan alanlara asılmış, daha sonra 7-10 günlük periyotlar ile kontrol edilerek tuzağa düşen I. sexdentatus’lar sayılarak kayıt altına alınmıştır. Araştırma Sonunda: 1) Meşcere kenarı ve meşcere dışı feromon tuzaklarına gelen zararlı sayısının meşcere içine göre anlamlı olarak daha fazla olduğu, 2) Meşcere kenarı feromon tuzaklarına düşen I. sexdentatus’ların boylarının meşcere içine göre anlamlı olarak daha uzun olduğu, 3) Saf meşcerelerde yakalanan zararlı sayısının karışık meşcerelerde yakalananlara göre anlamlı olarak daha fazla olduğu, 4) Karışık ve saf meşcerelerde yakalanan I. sexdentatus boyları arasında anlamlı bir fark olmadığı, 5) Zararlının yoğunluğunun verim gücü yüksek olan 1. bonitet meşcerede düşük verim gücüne sahip 3. Bonitet meşcereye oranla anlamlı olarak daha az olduğu, 6) 1. ve 3. bonitet meşcerelerde zarar yapan I. sexdentatus'ların boyları arasında anlamlı bir fark olmadığı,7) I. sexdentatus yoğunluğunun güney bakıdaki meşcerelerde kuzeye göre anlamlı olarak daha fazla olduğu, 8) Güney bakıda zarar yapan I. sexdentatus’ların boylarının kuzey bakıdakilere göre anlamlı olarak daha uzun oldukları, 9) Alt takım ve üst rakımlarda yakalanan I. sexdentatus sayıları ve boyları arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir.