Ağaç tür çeşitliliği ve işletme şeklinin kazdağı göknarının (abies nordmanniana subsp. equi-trojani) çap büyümesine etkisi

Abstract

Ağaç türü zenginliği meşcere verimliliği üzerinde genel olarak olumlu etkilere sahip, meşcere sıklığı ise genellikle olumsuz etkilere sahip olsa da, çeşitli çalışmalar meşcerelerde zenginlikverimlilik ilişkilerine dair mevcut bilgilerimizin farklı ağaç türünden oluşan ormanlar için yetersiz olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada, Kazdağı göknarı (Abies nordmanniana subsp. equi-trojani) ormanlarında doğu kayınının (Fagus orientalis L.) karışıma katılması durumunda ağaç türü çeşitliliğinin ve meşcere tipinin meşcere verimliliğini etkileyip etkilemediği gözlemlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda dört farklı meşcere seçilmiştir; a) göknar seçme ormanı, b) göknar aynı yaşlı ormanı, c) karışık göknar-kayın seçme ormanı, ve d) aynı yaşlı karışık göknar-kayın ormanıdır. Bu dört farklı meşcere tipinde çap artımının değişimi incelenmiştir. Bu tez çalışması Sinop Orman Bölge Müdürlüğü Ayancık Orman İşletme Müdürlüğü Akgöl Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma yapılan dört farklı meşcerenin her birinden 15’er adet 20x20 m büyüklüğünde deneme alanları alınmıştır. Ağaç tür çeşitliliğinin ve meşcere sıklığının 5-yıllık çap artımı üzerine olan etkilerinin tespit edilmesi amacıyla “Rastgele Etkiler Modeli” (Random Effects Model) regresyon analizi kullanılmıştır. “Tür Çeşitliliği” ve meşcere sıklığının 5-yıllık çap artımı üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Tür çeşitliliği ile çap artımı arasında ters bir ilişki söz konusudur. Meşcere sıklığı ile çap artımı arasında da ters bir ilişki söz konusudur. Meşcere sıklığının artması 5-yıllık çap artımının azalmasına sebep olmuştur. Meşcere tipinin 5-yıllık çap artımı üzerindeki etkileri karşılaştırıldığında, meşcere tipinin 5- yıllık çap artımı üzerinden anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Bu çalışmanın bulgular, göknar ve kayın ağaçlarından oluşan meşcerelerdeki tür çeşitliliği kontrollerine ilişkin anlayışımızı geliştirecektir. Fakat, çalışmada elde edilen bulgular saf göknar ormanlarının karışık göknar-kayın ormanlarına tercih edilmesi için kesinlikle bir sebep değildir