2 NUMARALI KASTAMONU ŞER‘İYYE SİCİLİNİN TRANSKRİPSİYON VE DEĞERLENDİRİLMESİ (H. 1084-1087/M. 1673-1677)

Abstract

Gerek Osmanlı tarihi gerekse yerel tarih araştırmaları açısından şer‘iyye sicilleri birinci derecede öneme sahiptir. Kadılar, merkezi idarenin yazışmaları yanında, halkın şikâyet ve dilekleri, mahallî idarelere ait hukukî düzenlemeler olarak kabul edilen ferman ve hükümler, en önemlisi de ait olduğu mahallin sosyal ve iktisadî hayatını yansıtan mahkeme kararlarını kayıt altına almıştır. İşte şer‘iyye sicilleri adıyla bilinen bu defterler incelenmeden Osmanlı Devleti’nin siyasî, idarî ve sosyal tarihi tam olarak aydınlatılamayacaktır. Yine şehir tarihleri ve muhtelif bölgelerdeki mahallî hayata ait ilmî araştırmaların birinci derecede kaynağı da şer‘iyye sicilleridir. İncelediğimiz 2 Numaralı Kastamonu Şer‘iyye Sicili H. 1084-1087/M. 1673-1677 defterinde 423 kayıt bulunmaktadır. Bunların önemli bir kısmını hüccet ve i‘lâm belgeleri oluşturmaktadır. Ayrıca ferman, berat, buyruldu, mektup, temessük, vakfiye, defter ve tereke kayıtları da defterde bolca mevcuttur. Bu belgelerden yola çıkarak Kastamonu’nun sosyo-ekonomik, kültürel, hukuki ve idari manada nasıl bir durum arz ettiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Tezin transkripsiyon kısmında her varak’a ve varaktaki belgelere birer numara verilmiş olup aynı yöntem araştırmanın daha pratik bir şekilde yapılması için belge özetleri bölümünde de uygulanmıştır. Çalışmamızın ana kaynağını oluşturan 2 Numaralı Kastamonu Şey‘iyye Sicili H. 1084-1087/M. 1673-1677 ve Kastamonu’ya ait diğer sicil defterleri Kastamonu Üniversitesi Merkez Kütüphanesi’nde 12 adet DVD’ye kayıtlı olarak dijital halde bulunmaktadır.