SIYIRCIK (Daphne gnidioides) ve SIRIMBAĞI (Daphne pontica) BİTKİ EKSTRAKTLARININ BİYOLOJİK ETKİNLİĞİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Thymelaeaceae (Serçedilgiller) familyasına ait olan Daphne pontica ve Daphne gnidioides halk arasında sırasıyla sırımbağı ve sıyırcık olarak bilinmektedirler. Ülkemizin kuzeyi ile kıyı kesimlerinde yetişmektedirler. Geleneksel tıpta bitkisel tedaviden süs bitkisine kadar birçok kullanım alanına sahiptirler. Bu çalışma ile sırımbağı ve sıyırcık bitkilerinin çeşitli kısımlarından elde edilen ekstraktların antimikrobiyal, DNA koruma, antikanser özellikleri ile kanser hücrelerini hangi programlı hücre ölümü modeline götürdüğünün belirlenmesi ve bu bitkilere ait içerik analizlerinin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan analizlerde, sıyırcık bitkisinin yaprak özütü MIC deneyi sonucunda Gram pozitif olan Alfa streptococcus haemolyticus bakterisinde 31,25µg’a kadar etki ettiği, sırımbağı bitkisinin yaprak özütünün ise çalıştığımız Gram (+) ve Gram (-) bakterilerin tümüne etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Sırımbağı ve sıyırcık bitkilerinin DNA koruma aktivitelerinin ise olmadığı görülmüştür. IC50 değerinin 86,16 µg olarak bulunduğı sıyırcık bitkisinin gövde özütünün HeLa (serviks) kanser hattında en düşük değerde en yüksek etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma ile sırımbağı ve sıyırcık bitkilerinin biyolojik etkinliği hakkında ön bilgiler elde edilmiş olup, bu bitkilerin antimikrobiyal veya antioksidant olarak kullanımı için de yeni bir alan sağlanmıştır. Böylece sentetik ve yan etkileri bulunan kanser ilaçlarının aksine, doğal ve sadece kanser hücrelerine etki eden bir ilaç olma potansiyelinin de değerlendirilmesine imkân verilmiş olacaktır.