Örümceklerin tozlaşmadaki rolü ve aerobiyolojik tuzak olarak örümcek ağları

Abstract

Tozlaşma, bitkilerin yaşam döngüsünün en önemli bölümünü oluşturmaktadır. Erkek bireylerde oluşan polenin dişi bireye ulaşması sonucu gerçekleşen bu olayda birçok faktör yer almaktadır. Bunların en bilindik ve en önemli olanı polinatörler tarafından gerçekleştirilendir. Tozlaşma faktöründe verimli bireylerin oluşmasına katkı sağlayan canlılardan biri de örümceklerdir. Örümcekler çiçek üzerinde kamufle olarak tozlayıcıları avladığı gibi bitki üzerinde bulunan zararlılarla beslenerek bitkinin zinde kalmasını da sağlamaktadır. Bu esnada vücutlarına yapışan polenleri de farklı bitkilere taşıma işlevini üstlenmektedir. Örümceklerin polinatörler tarafından fark edilmesi durumunda ise bitkiden kaçınma gibi refleksler oluşmaktadır. Bu durum polinatör bireyin farklı bitkilere yönelmesini ve uzak mesafeler kat etmesine neden olarak bitki popülasyonlarında artışa ve değişmelere neden olmaktadır. Mimari açıdan ve içerik olarak eşi benzeri olmayan ağları ise aerobiyolojiye yeni bir ışık tutmaktadır. Ağların yapı ve içerik açısından yapışkan olması polen ve spor tutmada etkili bir materyal haline getirmektedir. Bu çalışmanın amacı örümceklerin üzerlerinde taşıdıkları polen ve sporları tespit ederek tozlaşmada üstlendikleri rolleri tanımak ve örümcek ağlarının polen ve spor bakımından inceleyerek aerobiyolojik tuzak olarak ele alınabileceğini bildirmektir. Bu çalışmada, Kastamonu Üniversitesi kampüs alanı içerisinde 2018 Nisan, Mayıs, Haziran ve 2019 Nisan, Mayıs aylarında toplanan 39 örümcek ve 30 örümcek ağı incelenmiştir. İnceleme sonucunda örümcekler üzerinde toplamdan 13 taksona ait 259 polen ve 1 taksona ait 3 spor tespit edilmiştir. Örümcek ağlarında ise 18 taksona ait 3 056 polen ve 15 taksona ait 6 668 spor tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda örümceklerin polinatörler gibi üzerlerinde polen barındırabildiklerini ve örümcek ağlarının da doğal bir aerobiyolojik tuzak potansiyeli olduğunu göstermektedir.