ÇEVRE EĞİTİMİ UYGULAMALARI KAPSAMINDA SU ANALİZLERİ İÇİN YÖNTEM GELİŞTİRME

Abstract

Çevre alanındaki uygulamalı çalışmalar kapsamında, atık ve içme sularındaki belirli kirlilik parametrelerine yönelik analizlerde, karmaşık uygulamalara ve pahalı cihazlara gerek kalmadan, bu analizlerin basit bir şekilde yapılabilmesi için yeni yöntem ve yaklaşımlara ihtiyaç vardır. Ayrıca çevre eğitimi kapsamında da uygulamalı çalışmaları destekleyebilecek yeni yöntemlerin geliştirilmesi önemlidir. Bu çalışmanın amacı, atık su ve içme suyu kimyasal analizleri için, uygulaması kolay ve ekonomik olacağı düşünülen, çevre eğitimi ve endüstriyel alanlardaki uygulamalı çalışmaları da destekleyebilecek bir yöntem geliştirmektir. Bu amaç kapsamda, Farklı derişimlere sahip standart çözeltilerden hareketle çözelti renk şiddetine bağlı olarak "Derişim Kontrol Kartları"nın geliştirilmesi ve bu kartların KOİ, Amonyum ve Nitrat parametrelerinin analizinde kullanılması hedeflenmiştir. Geliştirilen yöntemin uygulanabilirliği test edilmiş ve güvenirlik-geçerlilik çalışmaları, ayrıca yapılmıştır. Bu amaçla, araştırmacı tarafından çeşitli içme suyu ve atık su numuneleri üzerinde, kontrol kartları ile tespit edilen derişim aralıkları, spektrofotometre cihazları ile uygun sayıda yapılan ölçümlerden sonra elde edilen derişim değerleri ile karşılaştırılmıştır. Bu çalışmalardan sonra, yöntemin ekonomik ve uygulanabilir olduğu, eğitim-öğretim faaliyetlerinde ve endüstriyel uygulamalarda kullanılabilecek bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. Geliştirilen yöntemin eğitim-öğretimdeki uygulanabilirliğini görmek için; Genel Kimya Laboratuvarı Dersi kapsamında çeşitli uygulamalar yapılmıştır. Bu uygulamalarda, nicel ve nitel araştırma yöntemlerinden oluşan karma, yarı deneysel bir yöntem tek grup üzerinden kullanılmıştır. Kastamonu Üniversitesinde eğitim gören, yirmi dört adet birinci sınıf Fen Bilgisi Öğretmen adayı bu çalışmaya katılmıştır. Verilerin toplanması için, araştırmacı tarafından, yöntem geliştirmede spektrofotometre cihazı kullanılmış, geliştirilen yöntemin uygulamasında ise “Derişim Kontrol Kartları” kullanılmıştır. Verilerin analizinde, ayrıca, yöntemin uygulanabilirliğini göstermek için, muhtelif su örnekleri ilgili yapılan analiz sonuçları öğrenciler tarafından raporlanmış ve bu raporlardan elde edilen bilgiler kullanılmıştır. Öğrenci raporlarından elde edilen verilere göre; KOİ, amonyum ve nitrat analizlerinde, öğrencilerin çoğunluğu, içme suyu analizlerinde doğru tespitlerde bulunmuştur. Sudaki kirlilik oranına bağlı olarak renk şiddetinin çok belirgin

v değişmediği nitrat uygulamasında, diğer iki parametreye göre, bu doğru tespit oranında bir miktar düşüş gözlenmiştir. Bu çalışmalara ilaveten, öğrencilere uygulama öncesi ve uygulama sonrası ‘su tutum ölçeği’ uygulanmıştır. Ölçeğin analizi ise, eşleştirilmiş t-testi ile gerçekleştirilmiştir. Tek gruplu ön test ve son test verilerinden elde edilen sonuca göre ise iki test arasında anlamlı bir farklılığın olduğu tespit edilmiştir.