Metal imalat endüstrisinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, örnek risk değerlendirme çalışması

Abstract

Mevcut haliyle metal imalat sektörü risk faktörü yüksek olan iş kollarından biridir. Türkiye’de metal sektörü; kaza sıklık oranı, ölümler ve yaralanmalardan dolayı inşaat sektörü ve maden sektörü ile birlikte ilk 3’te yer almaktadır. Risk değerlendirme işlemi, iş yerindeki faaliyetlerin değişiklik göstermesini takip eden ve devamlı güncellenmesi gereken önemli bir işlemdir. Metal sektöründe de risk değerlendirmeleri önemli bir yer tutar. Risk değerlendirmesine uyan ve bunu uygulayan çoğu işletmede kaza ve ölüm oranlarının büyük oranda azaldığı görülmüştür. Metal imalat sektörü işletmelerinde pres, lazer kesim, torna, kaynak, paketleme, vb. bölümler bulunduğundan dolayı iş güvenliği bakımından çok tehlikeli sınıfta yer almaktadır. Bu durumda da olası tehlikeler, riskler ve öngörülebilir örnekleri karşımıza çok çıkmamaktadır. Her olası tehlike başka bir tehlikeden pay biçilerek ön görülmüş ve ona göre tehlikeye karşı önlemler alınmıştır. Çalışma yapılan örnek risk değerlendirmesi açısından sektörde mevcut olan ve yeni adım atacak işletmelere ışık tutacaktır. Çalışmanın amacı, metal iş kolunda çalışan kişi ve işletmelerin devamlı olarak karşı karşıya kaldığı veya karşılaşabileceği risk ve tehlikelere karşı alınması gereken güvenlik önlemlerinin belirlenmesi ile beraber gerçekleştirilecek proaktif uygulamalarla iş kazalarının ve meslek hastalıklarının oluşmasını engellemek veya minimuma indirmektir. Çalışma kapsamında metal imalat endüstrisinde uygulanması gereken iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ortaya konulmuş, ayrıca bu sektörde faaliyet gösteren bir işletmede gözlemler gerçekleştirilerek muhtemel tehlikeler ve risk faktörleri belirlenmeye çalışılmıştır. Belirlenen tehlike ve risklerin Fine-Kinney risk değerlendirme yöntemi ile skorları hesaplanarak bu skorların düşürülmesi için nelerin yapılması gerektiği de yorumlanmıştır. Bu sayede metal imalat endüstrisinde karşılaşılan meslek hastalıklarının ve iş kazalarının oluşumuna teşkil eden risk ve tehlikeler belirlenerek, belirlenen risk ve tehlikeler için gerekli önlemler alınmasına yönelik katkılar sunulmuştur. Bu çalışma kapsamında öncelikli olarak iş sağlığı ve güvenliği kavramları ile risk tanımları açıklanmış ve ardından metal işlerinde karşılaşılabilecek sorunlara değinilerek iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirmeler yapılmıştır. Ayrıca örnek uygulama ile metal imalat endüstrisinde hizmet veren bir işletmeye ait risk değerlendirme çalışması gerçekleştirilmiştir. Yapılan risk değerlendirmesinde; toplam 64 adet tehlike tespit edilmiş, bu tehlikelere ait RÖS değerlerinin 36’sının yüksek,15’inin orta ve 13’ünün düşük-önemsiz olduğu tespit edilmiştir.