Uzaktan eğitim sürecinde, fen bilimleri dersi, "Vücudumuzdaki sistemler" ünitesindeki etkinliklerin bilimsel süreç becerileri kapsamında incelenmesi

Abstract

Bir toplumun maddi ve manevi açıdan gelişmişlik düzeyi o toplumdaki bireylerin almış olduğu eğitimin kalitesi ile doğru orantılıdır. Bilgi ve beceriler açısından iyi yetişmiş, donanımlı ve nitelikli bireyler ancak kaliteli ve verimli bir eğitim sistemi ile topluma kazandırılır. Toplumun gelişmişlik düzeyine katkı verecek, günlük hayatta meydana gelen problemlerin çözüme kavuşturulması için çaba gösterecek bireylerin yetişmesinde fen bilimleri eğitiminin de önemli bir yeri vardır. Fen eğitimi süreci günümüzün ihtiyaçlarına ve problemlerine çözüm üreten, öğrenci merkezli, uygulamaların öğrenciler ile birlikte yapıldığı, proje ve etkinliklerin sıklıkla kullanıldığı ve bilimsel süreç becerilerinin geliştirildiği bir süreç olması açısından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programı’nda yer alan 6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabında yer alan “Vücudumuzdaki Sistemler” ünitesindeki bilimsel süreç becerileri ile ilgili etkinliklerin Covid-19 salgın hastalığı sürecinde uygulanan uzaktan eğitimdeki uygulanma durumlarının incelenmesi ile birlikte konu ile ilgili öğretmen ve öğrenci görüşlerini incelemek ve bu görüşlerden hareketle, fen bilimleri dersi için uzaktan eğitim uygulamaları ile ilgili bazı değerlendirmeler yapmak ve bazı öneriler sunmaktır. Bu araştırmada, bilimsel süreç becerileri temel ve deneysel süreçler bir bütün olarak incelenmiştir. Temel süreç becerileri gözlem yapma, sınıflama, ölçme, tahmin etme, sonuç çıkarma, (iletişim) ifade etme becerilerini içerirken deneysel süreç becerileri ise hipotez kurma ve hipotezi yoklama, değişkenleri tanımlama ve kontrol etme, verileri yorumlama, yaparak tanımlama, deney tasarlama ve yapma ve model inşa etme becerilerini içermektedir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması olarak tasarlanmıştır. İçerik analizi yapılarak ders kitabı incelenmiş, öğretmenlerle yarı yapılandırılmış görüşme yapılmış ve öğrencilerle açık uçlu olarak hazırlanan yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Çalışma grubu, Kastamonu il merkezinde eğitim veren 10 Fen Bilimleri öğretmeni ve Kastamonu il merkezinde öğrenim gören 10 öğrenci ile oluşturulmuştur. Veriler içerik analizi ile elde edilmiştir. Analizler sonucunda, uzaktan eğitim nedeniyle ünitede yer alan etkinliklerin uygulanmasının ve bilimsel süreç becerilerinin kazandırılmasının çeşitli nedenlerden dolayı güç olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu kapsamda, Fen Bilimleri Ders Kitaplarında yer alan bilimsel süreç beceri etkinliklerinin, uzaktan eğitim gibi şartlarda da uygulanabilir düzeye getirilmesi için araştırma kapsamında çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Bu bağlamda, uzaktan eğitim sürecine yönelik, öğretmenlerin etkili uygulamalar yapabilmelerini sağlayacak, öğrencileri aktif kılacak, dersleri etkinlikler bakımından zenginleştirecek ve bilimsel süreç becerileri ile ilgili kazanımların uygulamalı olarak kazandırılmasını sağlayacak bir öğretim programının tasarlanması büyük önem arz etmektedir.