26 numaralı Kastamonu Şer'iyye sicilinin transkripsiyon ve değerlendirilmesi (H.1135-1136/M.1723-1724)

Abstract

Şerʿiyye sicilleri Türk tarihi açısından zengin bilgiler içeren belgeler olup, kent tarihi araştırmalarında en önemli kaynak olarak ön plana çıkmaktadır. Şerʿiyye sicilleri, merkezden gönderilen her konuyla ilgili ferman, berat, buyuruldu ile iʿlâm ve hüccet gibi kadıların davalarda verdikleri hükümleri içermektedir. Şerʿiyye sicilleri 15-20. yüzyıllar arası Osmanlı tarihi ve kültürünün, hukuki, içtimai, iktisadi ve siyasi kaynaklarıdır. Şerʿiyye sicillerinden yararlanılmadan Osmanlı kentlerinin tarihini ve kültürünü etraflı bir şekilde ortaya koymak mümkün değildir. Bu sebeple yerel tarih araştırmalarında şerʿiyye sicilleri ana kaynak mahiyetindedir. Bu çalışmada 26 Numaralı Kastamonu Şerʿiyye Sicili esas alınmıştır. Bu çalışmanın temel amacı Kastamonu ile ilgili önemli tarihi bilgileri ortaya çıkarmak ve Kastamonu kentinin siyasi, içtimai, idari, iktisadi ve hukuki yönünü etraflı bir şekilde aydınlatmaktır. 26 Numaralı Kastamonu Şer'iyye Sicili H. 1135-1136/M. 1723-1724 yıllarını kapsamaktadır. Bu sicil defteri Kastamonu'ya ait diğer şerʿiyye sicilleriyle birlikte Ankara Milli Kütüphane Mikrofilm Arşivi'nde muhafaza edilmektedir. Söz konusu sicilin değerlendirmesi ile Kastamonu'daki kazaların, mahallelerin, nahiyelerin, nahiyelere bağlı köyler ve divanların isimlerine; tereke kayıtlarından evlerde kullanılan giyim ve süs eşyalarına; tarım aletlerine, silahlara vesair pek çok bilgiye ulaşılmıştır. Ayrıca Kastamonu'daki hukuki olaylar örneklerle açıklanmış; sicilde geçen cami, mescit, vakıf, han, hamam, tekke ve zaviye gibi yapılar ile Kastamonu'nun sosyo-kültürel durumu tespit edilmeye çalışılmıştır.