YÖNETİCİLERİN LİDERLİK TARZLARI İLE ŞÜPHECİ DÜŞÜNME VE NARSİSTİK KİŞİLİK ARASINDA İLİŞKİ

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Kastamonu ve Çankırı illerinde MEB’e bağlı okul ve kurumlarda görev yapan müdür, müdür başyardımcıları ve müdür yardımcılarının, liderlik tarzları ile şüpheci düşünme ve narsistik kişilik eğilimleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Çalışma boyunca bir genel tarama modeli olan ilişkisel tarama modeli benimsenmiştir. Araştırmaya 93 kadın, 128 erkek olmak üzere toplam 221 okul/kurum yöneticisi katılmıştır. Araştırmanın verileri 4 bölümden oluşan ölçek formları ile toplanmıştır. Birinci bölümde demografik bilgiler mevcuttur. İkinci bölümünde 30 soruluk Liderlik Tarzı Ölçeği kullanılmıştır. Üçüncü bölümünde 16 soruluk Paranoid Düşünce Ölçeği kullanmıştır. Son bölümde ise, 16 soruluk Narsistik Kişilik Envanteri (NKE) kullanılmıştır. Liderlik Tarzı Ölçeği, otokratik, demokratik, serbesiyetçi olmak üzere üç alt boyuttan oluşmaktadır. Paranoid Düşünce Ölçeği tek boyuttan meydana gelmektedir. Narsistik Kişilik Envanteri ise, üstünlük, sömürücülük, otorite, kendine yeterlilik, hak iddia etme ve teşhircilik olmak üzere 6 boyuttan oluşmaktadır. Ölçeklerin uygulanması amacıyla MEB’den uygulama izni alınmış ve Kastamonu ile Çankırı illerinde görev yapan okul ve kurum yöneticilerinin tümüne ulaşılmaya çalışılmıştır. Ölçekler gönüllülük esasına dayalı olarak doldurulmuştur. Araştırmanın sonucuna göre, mesleki kıdemi 11-15 yıl arası olan yöneticilerin, mesleki kıdemi 21 yıl ve üstü olan yöneticilere göre, daha fazla şüpheci düşünceye sahip oldukları ile çalışan personel sayısı 15 ve aşağısı olan yöneticilerin, 31-45 arası olanlara göre daha fazla şüpheci düşünceye sahip oldukları bulunmuştur. Kadın yöneticilerin erkeklere göre ve personel sayısının 31-45 arası olanların, 46-60 olanlara göre daha fazla sömürücülüğe ve meslekte 6-10 yıl kıdemi olan yöneticilerin daha fazla üstünlük özelliğine sahip oldukları bulunmuştur. Şüpheci düşünce düzeyleri yüksek olan yöneticilerin demokratik ve serbesiyetçi liderlik tarzını benimsediği bulunmuş, narsizmin üstünlük alt boyutunun otokratik liderlik tarzını ve narsizmin hak iddia etme alt boyutunun, demokratik liderlik tarzını yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.