Kastamonu yöresinde bal arılarında Nosemosis hastalığının varlığı, dağılımı ve etkenlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu yüksek lisans tezi kapsamında, Kastamonu‟da Nosemosis (Nosematosis) hastalığının varlığı, hastalık etkenleri, coğrafik dağılımı belirlemek için çalışılmıştır. 2012 yılında Kastamonu ilinde belirlenen alanlarda 2 aylık sürede arazi çalışması yapılmıştır. Alanlar arası mesafe en az 500m olacak Ģekilde örnekler toplanmıştır. Örnekler, kolonilerinin yerini değiştirmeyecek olan arıcılardan rastgele seçilmiştir. Çalışmada Kastamonu ilinden toplamda 9 lokaliteden örnekler toplanmıştır. Belirlenen alanlardan toplamda 1210 örnek toplanmıştır. Toplanan örnekler Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümüne getirilerek hastalık etmenleri incelenmiştir. Çalışmada elde edilen veriler SPSS istatistik programında değerlendirilmiştir. Yapılan istatistiksel değerlendirmelere göre 2012 yılında Abana ilçesinde enfeksiyon oranı % 42 oranında olduğu görülmüştür. Aynı yıl Araç ilçesinde ise enfeksiyonunun % 6.93, Azdavay ilçesinde Nosemosis enfeksiyonunun % 19.86, Bozkurt ilçesinde Nosemosis enfeksiyonunun % 3.64, Devrekani ilçesinde ise Nosemosis enfeksiyonunun % 6.80, Ġnebolu ilçesinde Nosemosis enfeksiyonunun % 4.85 oranında olduğu tespit edilmiştir. 2012 yılında en düşük enfeksiyon oranının Cide ilçesinde ve Kastamonu Merkez‟de görülmekle birlikte, en yüksek enfeksiyon oranı Abana ilçesinde tespit edilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda yükseklik ile Nosema hastalığı arasındaki ilişki olduğu, Abana ve Araç ilçelerinde alçak rakımda bulunan alanlarda enfeksiyon oranı, yüksek rakımda bulunan alanlara oranla daha yüksek seviyede olduğu ve Devrekani ve inebolu ilçelerinde yüksek rakımda bulunan alanlarda enfeksiyon oranı, alçak rakımda bulunan alanlara oranla daha yüksek seviyede olduğu tespit edilmiştir. Kastamonu Merkez, Azdavay, Bozkurt İlçelerinde ise rakımla enfeksiyon oranı arasında istatistiksel olarak bağlantı kurulamamıŞtır. Abana ilçesinde, bağıl nemin fazla olmasıyla enfeksiyon oranının fazla olması arasında iliŞki kurulamamıştır. Cide‟de ise bağıl nem oranı % 91 olmasına rağmen enfeksiyon bulunmamıştır. Bağıl nem oranı Cide‟den düşük olmasına rağmen Abana, Araç, Azdavay, Bozkurt, Devrekani, inebolu ilçeleri‟nde enfeksiyon tespit edilmiştir. Kastamonu Merkez ve Pınarbaşı ilçesi‟nde enfeksiyon görülmemiştir. Sıcaklık ile enfeksiyon arasında istatistiksel olarak bir bağlantı kurulamamıştır. Eylül ayı içerisinde toplanan 645 arının 63‟ünde enfeksiyon tespit edilmiŞtir. Yani eylül ayı için enfeksiyon oranı % 9,77‟dir. Ekim ayı içerisinde ise toplanan 565 arının 105‟inde enfeksiyon tespit edilmiŞtir. Yani ekim ayı için enfeksiyon oranı %18,58 olarak belirlenmiŞtir. Ekim ayındaki enfeksiyon oranı eylül ayına göre daha fazla olduğu görülmüŞtür.