Kuzey bakıda yetişen karaçamın bazı toprak özellikleri ile toprak organik karbon ve toplam azot miktarları ve depolama kapasiteleri üzerinde yükseltinin etkisinin araştırılması

Abstract

Bu çalıĢmanın amacı, Kastamonu Daday'daki Karaçam'ın (Pinus nigra) toprak özellikleri, toprak organik karbon ve toplam azot içeriği ve depolama kapasitesi üzerinde yükseltinin etkisini araĢtırmaktır. Bu amaçla, kuzey yönündeki iki yükseltiden (rakımdan) (871 m ve 1189 m), karaçam (Pinus nigra) toprağı örnekleri toplanmıĢtır. Toprak örnekleri 0-5 cm, 5-10 cm, 10-15 cm, 15-20 cm, 20-25 cm ve 20-30 cm toprak derinliklerinden rastgele alınmıĢ ve toprak pH, toprak tektürü,hacim ağırlığı, toprak makro ve mikro besin maddesi konsantrasyonları, toprak organik karbonu (TOC) ve toplam azot (TN) içeriği bakımından incelenmiĢtir. TOC ve TN depolama kapasitesi daha sonra toprak kütlesi, toprak hacim ağırlığı ve TOC veya TN içeriği çarpılarak hesaplanmıĢtır. Toprak örnekleri arasında, sadece kum ve kil içerikleri rakımlar arasında belirgin değiĢiklikler göstermiĢtir (P<0.001). Toprak karbonu içeriği de sadece rakımlar arasında belirgin değiĢiklik göstermiĢtir. Bununla birlikte, toprak toplam azotu içeriği hem rakımlar arasında hem de toprak derinlikleri arasında önemli bir farka sahiptir. Ortalama organik karbon depolama kapasitesi yüksek rakımda (137.1 Mg C ha-1) düĢük rakıma oranla (87.7 Mg C ha-1) daha yüksektir. Ortalama toplam azot depolama kapasitesi de ayrıca yüksek rakımda (7.72 Mg N ha-1), düĢük rakıma oranla (4.51 Mg N ha-1 ) daha yüksektir. SOC ve TN stok kapasitelerinin her ikisi de toprak derinlikleri arasında bariz bir fark göstermemiĢtir. Toprak makro besin maddeleri (P, K, Ca ve Mg) rakımlar arasında belirgin bir değiĢiklik göstermiĢtir (P<0.05). Ortalama toprak makro besin maddeleri; Mg, P ve K konsantrasyonları, yüksek rakımda düĢük rakıma göre belirgin derecede yüksekken, ortalama toprak Ca konsantrasyonu, yüksek rakımda düĢük rakıma göre daha düĢüktür. Toprak makro besin maddeleri, Mn, Na, Zn, Al ve Co konsantrasyonları da yüksek rakımda, düĢük rakıma oranla belirgin olarak yüksektir. Özetle,sonuçlarımız, bu çalıĢmadaki topografik faktörlerden, yükseltinin toprak özelliklerini, toprak organik karbon ve topografik faktörlerden, yükseltinin toprak özelliklerini, toprak organik karbon ve toplam azot içeriğini önemli derecede etkileyebileceğini göstermektedir. Dahası, bu faktörler gelecekteki çalışmalarda göz önünde bulundurulmalıdır.