SAKIZ (Pistacia lentiscus var. chia) FİDAN ÜRETİM TEKNİKLERİNİN MALİYET ANALİZİ

Abstract

Bu çalışmada Pistacia. lentiscus var. chia fidan üretimi için en uygun yöntemler değerlendirilmiş, üretim yöntemlerinin her biri için safha maliyet analizleri yapılarak birim maliyetler bulunmuştur. En düşük maliyetle en az anaç kullanılarak en kısa zamanda en fazla miktarda üretimin hangi yöntemle yapılabileceği araştırılmıştır.

Aşılama ile fidan üretim yöntemlerinde kalem aşısı, bindirme aşı ve göz aşısı yapılmış; en yüksek aşı tutma oranının kalem aşısında (%20) olduğu ve aşı fidan birim maliyetinin 56,51 TL olduğu tespit edilmiştir. Yapılan safha maliyet analizinde fire oranının çok yüksek olması ve bakım masraflarının maliyeti artırması nedeniyle fidan üretim birim maliyetinin çok yüksek olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla yapılan tüm aşılama çalışmaları harcanan emek ve masrafın karşılığını vermemektedir.

Çelikle üretim yöntemi ile yapılan fidan üretim çalışmalarında başarı oranının % 50, fidan birim maliyetinin 21,93 TL olduğu tespit edilmiş, yapılan safha maliyet analizinde fire oranının %50 olması ve bakım masraflarının maliyeti yükseltmesi nedeniyle, köklendirme maliyetinin düşük olmasına rağmen, çelikle üretim birim maliyetinin havai köklendirmeye oranla daha yüksek olduğu ancak havai köklendirmeye alternatif olarak sakız fidanı üretimine uygun olduğu görülmüştür.

Havai köklendirme yöntemi ile yapılan fidan üretim çalışmalarında başarı oranının %98, fidan birim maliyetinin 15,50 TL olduğu tespit edilmiş, yapılan safha maliyet analizinde bakım masraflarının olmaması ve fire oranının çok düşük olması birim maliyetin düşük olmasını sağlamıştır. Havai köklendirme yönteminin fidan seri üretimine en uygun yöntem olduğu, en kısa zamanda en az emek ve masrafla en fazla sayıda fidan üretiminin bu yöntemle yapılabileceği belirlenmiştir.