Bazı avrupa ülkelerinde arazi kullanım değişiminin sosyoekonomik göstergelerle ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Dünya var olduğu günden beri sürekli bir değişim göstermiş, göstermeye de devam etmektedir. Arazi örtüsünde ortaya çıkan değişimler muhtelif arazi kullanım şekilleri sonucunda ortaya çıkmaktadır. Arazi kullanım şekilleri, gerek doğal sebepler sonucunda gerekse insan ihtiyaçlarına göre gerçekleşmektedir. Arazi örtüsünde ortaya çıkan bu değişimler çoğu zamana geri dönüşü olmayan ekolojik ve ekonomik bir çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Arazi kullanımında önemli iki sınıf olan ormanlık alanlar ve tarım alanları birbirleri ile yakın ilişkisi bulunan sınıflar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu iki sektörü birbirine bağlayan ise insan faktörüdür. İnsan, toprağı işleyip kullanabildiğinden geçmişten günümüze binlerce yıldır tarımsal faaliyetlerin içerisinde bulunmuş, geçimini ve beslenmesini bu şekilde gerçekleştirmiştir. Bu çalışmanın amacı Avrupa kıtasında yer alan 38 ülke için orman ve tarım alanları başta olmak üzere arazi kullanım sınıflarında ortaya çıkan değişimleri gözlemlemek ve bu değişimleri sosyoekonomik veriler ile ilişkilendirmektir. Çalışma kapsamında; 2000, 2012 ve 2018 yıllarındaki CORINE arazi örtüsü verileri kullanılarak incelenmiştir. 2000-2012, 2012- 2018 ve 2000-2018 dönemleri için bu değişimler izlenmiş ve sınıflar arası değişimler tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler, ülkelere ait sosyoekonomik göstergelerle analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda 2000-2018 dönemi için 13 ülkenin orman alanlarında azalış, 25 ülkede ise artış meydana geldiği belirlenmiştir. Aynı dönem için tarım alanlarında ise 31 ülkenin tarım alanlarında azalış, 7 ülkede ise artış meydana geldiği sonucuna ulaşılmıştır. 2000-2018 döneminde ülkelerin gelir ve AB üyesi olup olmama durumları ile orman ve tarım alanı değişimleri arasında istatiksel anlamda ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir.