Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitiminde problem yaşama ve rehberlik ve araştırma merkezlerinden faydalanma durumları

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi sürecinde problem yaşama ve Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinden faydalanma durumlarını belirlemektir. Araştırmada karma yöntem deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma gurubunu, 2019- 2020 Eğitim-Öğretim yılında Kastamonu ilinde görevli sınıfında daha önce kaynaştırma öğrencisi olmuş veya halen kaynaştırma öğrencisi olan sınıf öğretmenleri ve Kastamonu Rehberlik ve Araştırma Merkezinde görevli RAM personelleri oluşturmaktadır. Araştırmada nicel veri kaynağı olarak, “Kaynaştırma Eğitimi ile İlgili Duygular, Tutumlar ve Kaygılar Ölçeği” (KEİDTKÖ) kullanılmıştır. Ölçek, 66 sınıf öğretmenine uygulanmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda, sınıf öğretmenleri ve RAM personellerinin kaynaştırma eğitimine yönelik görüşlerini almak amacıyla dokuz sınıf öğretmeni ve beş RAM personeli ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, sınıf öğretmenlerinin kıdem yılı ve cinsiyet değişkenlerine göre kaynaştırma eğitimine yönelik duygu, tutum ve kaygı düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Sınıf öğretmenleri kaynaştırma eğitiminde hem öğrenci hem de öğretmenin ilk zamanlarda sorunlar yaşadığını düşünmektedirler. Öğretmenlerin bir kısmı bu sorunların zamanla ortadan kalktığını veya azaldığını ifade ederken bir kısmı ise sorunların devam ettiğini belirtmiştir. Kaynaştırma eğitiminde sorun yaşayan öğretmenler bilgi yetersizliği sebebiyle kendilerini çaresiz hissettiklerini, kendi çabaları ile sorunları çözmeye çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Öğretmenlerin RAM ile olan ilişkilerinin zayıf olduğu görülmüştür. Az sayıda öğretmen kaynaştırma eğitimine dair RAM’dan destek talep ettiğini belirtmiştir. Öğretmenler RAM’dan daha çok destek görmeyi, okul ziyaretinde bulunmalarını, hizmet içi eğitim ve seminerlerle bilgilendirilmeyi istemektedir. RAM personellerinin çoğunluğu tarafından özel gereksinimli bireyleri tanılama aşamasında hata payı olabileceği ve kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin hali hazırda uygulanan kaynaştırma eğitiminden fayda görme durumunun olması gerekenden uzak olduğu belirtilmiştir. RAM personellerinin kaynaştırma eğitiminin sorunlarına yönelik her okulda özel eğitim öğretmeni olması, destek eğitim odalarının açılması, öğretmen ve RAM personellerinin hizmet içi eğitimlerle desteklemesi gibi önerileri olmuştur. RAM personelleri tarafından az sayıda ve genellikle genç öğretmenlerinin RAM’dan destek talebinde bulunduğu ifade edilmiştir. Öğretmenlerin destek talebine mutlaka karşılık verildiği, destek talebi olmadığı sürece RAM personel azlığı, ulaşım sıkıntısı gibi sebeplerden kaynaklı yeteri kadar okul ziyaretlerinde bulunamadıkları belirtilmiştir