Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlar (Kastamonu ili örneği)

Abstract

Bu araĢtırmanın amacı Kastamonu il merkezinde, ilçe merkezlerinde, belde ya da köylerinde bulunan ortaokullarda görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunları tespit etmektir. AraĢtırmanın çalıĢma grubunu;2012-2013 öğretim yılında Kastamonu il merkezinde, ilçelerinde, belde ya da köylerinde bulunan ortaokullarda görev yapan 142 Sosyal Bilgiler öğretmeni oluĢturmuĢtur. AraĢtırmanın verileri AkĢit tarafından geliĢtirilen Ġlköğretimde görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunlar adlı araĢtırmasında kullanmıĢ olduğu 5‟li likert tipi anket formu kullanılarak toplanmıĢtır. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak kullanılan anket üç bölümden oluĢmaktadır. Veri toplama aracının Birinci bölümünde araĢtırmanın uygulanacağı öğretmenlere yönelik kiĢisel bilgileri ölçen sorular yer almaktadır. Ġkinci bölümünde sorunların öğretmenler tarafından sınanacağı 38 adet soru yer almaktadır. Üçüncü bölümü ise açık uçlu bir sorudan oluĢmuĢ olup; bu bölümde öğretmenlerden bahsi geçen sorunlar dıĢında,varsa karĢılaĢılan baĢka sorunlar ve bunlara önerecekleri çözüm yollarını yazmaları istenmiĢtir. AraĢtırmada karĢılaĢılan sorunlar öğrenciden, SBS ve dershaneden, öğretmenden, yöntem ve teknikten, Sosyal Bilgiler programından(müfredattan) kaynaklanan sorunlar olarak gruplandırılmıĢ; öğretmenlerin sorunlara iliĢkin vermiĢ oldukları cevaplar yaĢ, cinsiyet, görev yeri, mezun olunan öğretim kurumu, v lisansüstü eğitim, mezun olunan branĢ, meslekteki hizmet süresi, hizmet içi eğitim, görev yapılan okulun sosyo- ekonomik durumu, Sosyal Bilgilerde kendini yeterli bulma değiĢkenleri bakımından anlamlı farklılık gösterip göstermediği araĢtırılmıĢtır. Ayrıca araĢtırma kapsamında, ortaokullardan yerleĢim yerlerine göre örnekler seçilmiĢ ve bu amaçla Ġl merkezi, Tosya, TaĢköprü, Devrekâni, Cide, Ġnebolu, Küre, Araç ve Daday‟da bulunan ortaokullarda görev yapan Sosyal Bilgiler öğretmenleri ile yüz yüze görüĢülmüĢ ve araĢtırmanın ikinci veri toplama aracı olan yüz yüze görüĢme formu öğretmenlere uygulanmıĢtır. Verilerin analizi SPSS 15.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiĢtir. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin anket sorularına vermiĢ oldukları cevapların değiĢkenlere göre ortalama, standart sapma ve frekans dağılımlarına ait tablolar oluĢturulmuĢ ve bunlar yorumlanmaya çalıĢılmıĢtır. Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler öğretiminde karĢılaĢtıkları sorunlara iliĢkin görüĢleri t-testi ve anova testi kullanılarak analiz edilmiĢtir. AraĢtırma sonucunda öğretmenlerin Sosyal Bilgiler öğretiminde birçok sorunla karĢılaĢtıkları tespit edilmiĢtir. Yapılan analizlerde; Öğretmenlerin öğrenciden kaynaklanan sorunları ile görev yaptıkları okulların bulunduğu çevrenin sosyo- ekonomik durumu ve Sosyal Bilgiler öğretiminde kendini yeterli bulma değiĢkenleri arasında bir iliĢkinin olduğu sonucuna varılmıĢtır. Öğretmenden kaynaklanan sorunlar ile Sosyal Bilgiler öğretiminde kendini yeterli bulma değiĢkeni arasında bir iliĢki tespit edilmiĢtir. Yöntem ve teknikten kaynaklanan sorunlar ile öğretmenlerin meslekteki hizmet süresi değiĢkeni arasında bir iliĢkinin var olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır. Müfredattan kaynaklanan sorunlar ile lisansüstü eğitim değiĢkeni arasında bir iliĢkinin olduğu ortaya konulmuĢtur.