Sodyum bikarbonat (NaHCO3) ile yüzeyleri aşındırılan ve emprenye edilen bazı odun türlerinde doğal yaşlandırma işleminin fiziksel ve mekanik özelliklere etkisi

Abstract

Eko sistemde orman kaynakları hızla azalmakta ve ağaç malzeme en üst seviyede korunarak daha geniş alanlarda kullanımının sağlanması zorunluluk haline gelmiştir. Bu yüzyılda, zarar verici faktörleri değiştirerek ve ekosistemin evrimsel ortamının ekolojik yapısını daha doğal koruma yöntemleriyle koruyarak, yeni koruma malzemeleri onarıcı ekolojinin temelini oluşturmaktadır. Ahşap malzemenin gerek tarihi yapılarda ve gerekse çok çeşitli alanlarda kullanılabilmesi için teknolojik, üst yüzey vb. çok çeşitli testlerin/analizlerin yapılması gerekmektedir. Bu nedenlerle çalışma sürecinde dört odun türü Sarıçam (Pinus sylvestris L.), Doğu Ladini odunu (Picea orientalis (L.) Link.), Kestane odunu (Castanea sativa Mill.), Meşe odunu (Quercus petraea Lieble) tercih edilmiş ve doğal yaşlandırma (24 Aylık periyot) işlemi öncesinde kondisyonlanan tüm deney örnekleri çeşitli basınçlarda (1; 2 ve 3 atü) aşındırma ile yüzeyde ondülasyon oluşturarak; %5; %7 ve %9 çözelti derişimlerinde sodyum bikarbonat (NaHCO3) ile vakumlu basınç yöntemi/emprenye işleminin gerçekleştirilmesinin ardından su bazlı boya/vernik uygulaması yapılmıştır. Deney paneline yerleştirilen gerek kontrol ve gerekse test örnekleri 24 aylık doğal yaşlandırma periyodunun akabinde üst yüzey işlem testleri (renk, parlaklık), mekanik özelliklerden eğilme direnci, eğilmede elastikiyet modülü, basınç direnci deneyleri gerçekleştirilmiştir. Deney sonuçlarına göre emprenye öncesi ve emprenye sonrasında çözeltilerin pH ve yoğunluklarında değişme olmamıştır. Emprenye işlemi uygulamasından sonra ahşap malzemede % tutunma miktarı (ahşabın toplam kuru ağırlığına göre kalan katı madde miktarı) tutunma miktarının en yüksek olduğu ladin odununda %7 Sbc 3 atü (%32,46), tutunma miktarı en düşük meşe odunda %9 Sbc (%5,22) 1 atü’de gerçekleşirken; kontrol örneklerinde ışıklılık (L*) değeri en yüksek sarıçam odununda (47,32), en düşük meşede (39,84), test örneklerinde ışıklılık (L*) değeri en yüksek kestane odununda (44,34), en düşük olarak meşede (39,84); kırmızı-yeşil renk (a*) değeri kontrol grubunda en yüksek değer sarıçam odununda (10,37), en düşük kestane odununda (8,69), kırmızı-yeşil renk (a*) değeri test örneklerinde en yüksek değer kestane odununda (7,11), en düşük ladin odununda (6,62); sarı-mavi renk (b*) değeri kontrol örneklerinde en yüksek değer sarıçam odununda (22,15), en düşük meşe odununda (17,21), sarı-mavi renk (b*) değeri test örneklerinde en yüksek değer kestanede (14,28), en düşük meşe odununda (12,86); doğal yaşlandırma periyodu (0-12 Ay Farkı) sonrası toplam renk değişim (∆E*) değeri en yüksek sarıçam odununda (12,15), en düşük meşe odununda (8,09); doğal yaşlandırma periyodu sonrası kontrol grubunda en yüksek parlaklık değeri ladinde (18,98), en düşük sarıçam odununda (15,71); doğal yaşlandırma periyodu sonrası test örneklerinde en yüksek parlaklık v değeri kestane odununda (8,32), en düşük sarıçam odununda (5,94) gerçekleşmiştir. Mekanik özelliklerde en yüksek basınç direnci değeri meşe odununda 2 atü’de (87,61 N/mm2 ), en düşük ladin odununda 3 atü (31,17 N/mm2 ); en yüksek eğilmede elastikiyet modülü değeri meşe odununda 1 atü’de (12809 N/mm2 ), en düşük eğilmede elastikiyet modülü kestane odununda 3 atü (7893N/ mm2 ); eğilme direnci değeri en yüksek meşe’de (169,25 N/mm2 ), en düşük ladin’de (123,66 N/mm2 ) gerçekleşmiştir. Odunun anatomik yapısı, tüm parametreler (aşındırma, emprenye, üst yüzey, mekanik özellikler) üzerinde etkili olmuştur.