EKSTRAKTE EDİLMİŞ DAMARLICA’NIN (Plantago lanceolata L.) GÖKKUŞAĞI ALABALIKLARINDA (Oncorhynchus mykiss W.) BÜYÜME PERFORMANSI, KAN PARAMETRELERİ, BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ VE ANTİOKSİDAN ENZİM AKTİVİTELERİ ÜZERİNE ETKİSİ

Abstract

Bu tez çalışmasında gökkuşağı alabalıklarının (Oncorhynchus mykiss) yemlerine farklı dozlarda damarlıca bitkisi (Plantago lanceolata) özütü ilave edilmiş ve bu yem ile beslenen balıkların büyüme performansı, kan parametreleri, bağışıklık sistemi ve antioksidan enzim aktivitesinde meydana gelen değişimler incelenmiştir. Bu amaçla damarlıcanın (D) sulu metanolik özütü çıkartılmış, balık yemlerine %1, %2 ve %3 oranında katılmıştır. Balıklar 3 adet deneme grubu ve 1 adet kontrol grubu olmak üzere, her bir grup 3 tekerrürlü olacak şekilde, 12 adet 100 litrelik tanka yerleştirilmiş ve hazırlanan yemlerle 90 gün boyunca beslenmiştir. Gerçekleştirilecek olan analizler için 30, 60 ve 90. günlerde balıklardan karaciğer, kas dokusu ve kan örnekleri alınmıştır. Çalışmada balıkların; eritrosit, hemoglobin, hematokrit, ortalama eritrosit hacmi, eritrosit başına düşen ortalama hemoglobin miktarı, eritrosit başına düşen ortalama hemoglobin konsantrasyonu, oksidatif radikal salınımı, myeloperoksidaz aktivitesi, lizozim aktivitesi, süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesi, katalaz (CAT) aktivitesi, glutatyon peroksidaz (GPx) aktivitesi, glukoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PDH) aktivitesi, lipit peroksidasyonu, ağırlık artışı, spesifik büyüme oranı ve yem değerlendirme oranı değerleri tayin edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre hematolojik değerlere bakıldığında kontrol grubu ile deneme grupları arasında önemli bir fark gözlemlenmemiştir (p>0.05). İmmünolojik değişimler değerlendirildiğinde lizozim aktivitelerinde kontrol grubuna kıyasla bir azalma meydana gelmiş ancak oksidatif radikal salınımı ve myelporoksidaz aktivitesi artmıştır. Antioksidan enzim aktiviteleri incelendiğinde ise damarlıcanın SOD ve CAT değerlerine bir etkisi olmadığı fakat %3 D grubunda GPx ve G6PDH değerlerindeki artışın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu gözlemlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre alabalık yemine damarlıca ilavesinin antioksidan özelliği teşvik edici nitelikte olabileceği ve bağışıklık destekleyici olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.