Sosyal bilgiler dersinde matematiksel modelleme etkinlikleriyle finansal okuryazarlık becerisinin geliştirilmesi

Abstract

Ekonomi disiplini ile ilgilenen araştırmacılar, dünyada var olan kısıtlı maddi kaynakların en yüksek fayda ile nasıl kullanılabileceğini açıklamaya çalışmaktadır. İnsanlarda maddi kaynakların bilinçli kullanılmasına yönelik farkındalık oluşturmaya çalışan ekonomi disiplini her geçen gün önemini arttırmaktadır. İnsanlarda oluşturulmaya çalışılan ekonomi konularıyla alakalı farkındalık veya bakış açısı, eğitim sistemlerine finansal okuryazarlık becerisi olarak yansımıştır. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD - Organisation for Economic Co-operation and Development), Uluslararası Para Fonu (IMF - International Monetary Fund) ve merkez bankaları gibi ekonomik kuruluşlar ekonomi ile ilgili bilgi ve becerilerin her geçen gün daha da önemli hale geldiğini belirtmekte, eğitim sistemlerine ekonomi konularının ve finansal okuryazarlık becerisinin entegre edilmesi gerektiği üzerine çalışmalar yapmaktadır. Eğitim sistemi aracılığıyla bireylerin ekonomi konularında bilinçlendirilmesi ve gerekli becerilerin kazandırılması insan hayatının geleceği için önemli bir hal almaktadır. Ekonomi konuları eğitim sistemi içinde farklı derslerde (sosyal bilgiler, matematik vb.) farklı açılardan ele alınmaktadır. Ekonomi disiplini Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında finansal okuryazarlık becerisi olarak yerini almıştır. Disiplinlerarası yaklaşıma göre düşünülüp hazırlanan bu çalışmanın amacı; Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğrencilerde finansal okuryazarlık becerisinin geliştirilmesine yönelik hazırlanan matematiksel modelleme etkinliklerinin uygunluğunun incelenmesidir. Araştırmada nitel ve nicel verilerin kullanılmasına ve bir durumu farklı açılardan analiz etmeye olanak sağlayan karma yöntem (mixed method) kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ili Esenler ve Ümraniye ilçelerinde iki farklı okulda eğitim gören 61 kız, 66 erkek olmak üzere 127 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma sürecinin değerlendirilmesine gönüllü olarak 30 öğrenci velisi de dahil olmuştur. Araştırmanın uygulama sürecinde, araştırmacı tarafından geliştirilip kullanılan matematiksel modelleme etkinlikleri, finansal okuryazarlık başarı testi, sözel ve görsel ifade formu, öğrenci görüşme formu ve veli görüşme formu veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Araştırma sürecinde elde edilen nicel veriler çift yönlü ANOVA (Two way ANOVA) testi, nitel veriler ise içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda, sosyal bilgiler dersi kapsamında matematiksel modelleme etkinliklerinin, öntest – son test finansal okuryazarlık başarı testi puanlarındaki değişime göre finansal okuryazarlık becerisinin geliştirilmesine katkı sağladığı tespit edilmiştir. Uygulanan matematiksel modelleme etkinliklerinin öğrenciler ve veliler tarafından faydalı bulunduğu yapılan görüşmeler sonucunda elde edilen sonuçlardan biridir. Hazırlanan etkinliklerde kurgulanan problemler, öğrencilerin günlük hayatında karşılaşabilecekleri olayları içerdikleri ölçüde öğrencilerin ilgisini çektiği tespit edilmiştir.