ÇANKIRI İLİNDE BULUNAN TUZ OCAKLARINDAN TOPLANAN KAYA TUZU ÖRNEKLERİNİN RADYONÜKLİT VE AĞIR METAL İÇERİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Bu tez kapsamında, Çankırı ili, Yenidoğan, Ballıbağı ve Doğantepe mevkilerinde bulunan 3 farklı tuz ocağından toplanan 45 adet kaya tuzu örneklerinde doğal olarak bulunan 226Ra, 232Th ve 40K radyonüklitinin aktivite seviyeleri, yüksek saflıklı germanyum dedektörlü (HPGe) gama-ışını spektrometresi kullanılarak ölçüldü. 226Ra, 232Th ve 40K’ın aktivite derişimleri, sırasıyla < ÖEA – 3,1 Bq/kg, < ÖEA – 7,1 Bq/kg ve < ÖEA – 26,4 Bq/kg aralığında bulundu. Kaya tuz örneklerinin tüketilmesinde dolayı erişkin bireylerin aldığı yıllık etkin radyasyon dozu, 1,6 μSv/y olarak bulundu. Tuz örneklerinin ağır metal (V, Cr, Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Mo ve Pb) içerikleri, X-ışını flüoresans spektrometresi kullanılarak analiz edildi. V, Cr, Mn, Fe, Ni, Cu, Zn, Mo ve Pb’nin derişimlerinin ortalama değerleri, sırasıyla 2,7 mg/kg, 2,3 mg/kg, 12,9 mg/kg, 504.0 mg/kg, 3,6 mg/kg, 1,9 mg/kg, 2,0 mg/kg, 0,1 mg/kg ve 1,4 mg/kg olarak bulundu. Tuz örneklerinde As, Co, Cd, Sn ve Hg derişimleri, ölçme sınırının altında gözlendi. Sonuçlar, kaya tuzu örneklerinin tüketilmesinden dolayı radyolojik ve ağır metal açısından herhangi bir sağlık riski oluşturmadığını ortaya koydu