Türklerin İslâmiyeti kabulünden önce kadın ve çocukların toplumdaki yeri

Abstract

Bu tez, Türklerin İslâmiyet’i kabul etmesinden önceki dönemde kadın ve çocukların toplumdaki yerini, tarihsel bir bakış açısıyla ele almaktadır. Türk toplumundaki kadın ve çocuk algısından bahsederken, Türklerin çağdaşı medeniyetlerdeki ve İlk Çağ’ın önemli medeniyetleri olan Sümerler, Hititler, İran, Çin, Moğol, Antik Yunan ve Roma toplumlarındaki kadın ve çocuğun yeri de incelenmektedir. Diğer İlk Çağ toplumlarına göre Türk toplumunda daha eşitlikçi bir anlayışın olduğu görünmektedir. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı ve metodolojisi yer almaktadır. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmalar sonucunda elde edilen veriler incelenerek yorumlanmış, analiz edilmiş ve araştırılan konular hakkında geçerli bir anlayış oluşturmak hedeflenmiştir. İkinci bölümde Türk milletinin ortaya çıkışı, Türk adının anlamı, Türk toplumunun sosyal yapısı ve Türk ailesinin yapısı tanıtılmaktadır. Tarihsel süreçte kadın ve çocukların toplumsal konumunun değişkenlik gösterdiği, bu durumun kültürel, ekonomik ve siyasal faktörlerden etkilendiği vurgulanmaktadır. Üçüncü bölümde, Türk toplumunda kadınların konumunu anlamak için ilk Türk Devletleri dönemine ait yazılı kaynaklar, arkeolojik bulgular ve destanlar incelenmiştir. Türk kadınının evlilik süreci, başka devletlerle ilişkileri geliştirmek için yapılan siyasi evlilikler ve hatunun konumu detaylıca incelenmiştir. Türklerin konargöçer yaşam şekliyle birlikte kadınların diğer İlk Çağ toplumlarına göre Türk toplumunda daha özgür bir ortamda hayatlarını yaşadıkları ve sosyal hayatın her bölümünde eşit bir şekilde yer aldıkları görülmektedir. Dördüncü Bölümde Türk toplumundaki çocuk algısının, diğer medeniyetler ile karşılaştırması yapılmıştır. Türk toplumunda çocukların doğumu ile ilgili gelenekler, ad alma süreçleri, aile içinde çocuğun rolü, çocuk eğitimi ve çocuk oyunları yer almaktadır. Türklerde çocukların geleceğin garantisi olarak görüldükleri, yetiştirilme süreçlerinde anne ve babanın birlikte rol aldığı ve kültürel değerlerin gelecek kuşaklara aktarılmasında çocuk eğitiminin önemli bir etken olarak yer aldığı görülmektedir. Bu tez, Türklerin İslâmiyet öncesindeki kadın ve çocuk algısını, dönemsel ve kültürel bağlamda ele alarak diğer medeniyetlerdeki durumu da tespit ederek karşılaştırmalı bir analiz sunmayı amaçlamaktadır. Araştırma, Türk toplumunun özgün yapısını ortaya koyarken, kadim bozkır kültürünün insana verdiği değeri vurgulamaktadır.