Taliban öncesi dönemde Afganistan’da siyasi partiler

Abstract

Afganistan’da Cumhuriyet Dönemi olarak adlandırılan demokrasiye geçiş süreci ve demokrasinin olmazsa olmaz unsurları arasında değerlendirilen siyasi partilerle ilgili olarak yapılan çalışmalarda dönemle ilgili çok farklı yorumlar yapılmaktadır. Dolayısıyla söz konusu dönemin daha objektif ve bilimsel açıdan incelenerek kapsamlı bir sonucun ortaya konulması önemlidir. Taliban öncesi dönemde Afganistan’daki siyasi partiler ve partilerin demokrasiye geçiş sürecinde oynadıkları rollerin tespiti bu çalışmanın amacını teşkil etmektedir. Taliban öncesi dönemdeki siyasi partilerle ilgili olarak öncelikle Afganistan tarihini ve siyasal konumunu doğrudan konu alan literatür taramaları gerçekleştirilmiştir. Siyasi rejimler ve siyasi partilerin oluşum şekilleri ve hedefleri doğrultusunda Afganistan’da örgütlenen siyasi oluşumların demokrasi sürecindeki etkinlikleri ve rolleri analiz edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler ışığında, Afganistan’daki siyasi partilerin demokrasi düzleminden oldukça uzakta yer aldığı anlaşılmıştır. Taliban öncesi dönemde serbest faaliyet hakkını kazanan siyasi partiler Taliban döneminde uygulanan baskı nedeniyle oldukça kısıtlandıkları gözlenmektedir. Taliban dönemi ve sonrasında yaşanan olumsuzlukların da Afganistan’daki siyasi parti faaliyetlerini engellediği tespit edilmiştir