Maden ruhsatlarının iptali ve yargısal denetimi

Abstract

Maden ruhsatlarının verilmesi şartları ve iptal edilmesi nedenleri mevzuatta yapılan düzenleme ve değişiklikler dolayısıyla zaman zaman farklılıklar göstermektedir. Madencilik sektörünün hukuksal dayanağı olan mevzuat hükümleri uygulamada karşılaşılan sorunlar, uyuşmazlıklar ve hukuka aykırı olduğu iddia edilen hükümlerin Anayasa Mahkemesi tarafından haklı bulunarak iptal edilmesi sonucu ortaya çıkan boşlukların doldurulması adına dönemsel olarak yeniden düzelenmiş ve/veya değişikliğe uğramıştır. Yargıya yansıyan uyuşmazlıklara karşı yargının tutumu, mevzuatta yapılan veya yapılacak düzenleme ve değişikliklere dayanak oluşturmaktadır. Doktrinde eksik bırakılan ve tam olarak doldurulmayan madencilikle alakalı düzenlemeler yargı kararları ile doldurulmaya çalışılmaktadır. Bu bağlamda yargı kararları madencilik faaliyetlerinin düzenlenmesinde ve uygulamaya konulmasında yol gösterici niteliktedir. Ülke ekonomisi ve ülkenin gelişmişlik düzeyinin belirlenmesinde önemli bir yeri olan sanayi sektörü için hammadde sağlayan madencilik sektöründe dikkat çeken en önemli problemlerden bir tanesi varlığı tespit edilen madenlerin orman alanları olmasıdır. Karşılaşılan en önemli sorun ise doğal niteliği ve varlığı gereği hali hazırda kamu yararı sağlayan ormanlarda madencilik faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde üstün kamu yararı varlığının tespit edilmesidir. Ormanlar üzerinde ciddi zararlara neden olan madencilik faaliyetlerinin de en az ormanlar kadar kamu yararı taşıdığının kabulünü savunan görüş hâkimdir. Ülkemizin sahip olduğu yer altı kaynaklarının tespit edilmesi ve işlenerek ekonomiye kazandırılması dışa bağımlılığın azaltılarak tam bağımsız bir ülke olma adına önem taşımaktadır. Bu durumda mevzuat hükümleri ile koruma altına alınan ormanlarda gerçekleştirilecek madencilik faaliyetleri adına verilecek izinler için sağlanması gereken şartlar ve verilen izinlerin iptal edilmesi nedenleri yine yargıya yansıyan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin yargı kararları doğrultusunda düzenlenmektedir. Yargı kararları ışığında maden ruhsatlarının ve ormanlık alanlarda verilen maden izinlerinin iptali nedenleri sıralanarak yargının iptal hususunda ki tutumu belirlenmeye çalışılmıştır.