5. SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ İNSAN VE ÇEVRE ÜNİTESİNDE TERS YÜZ SINIF UYGULAMALARININ ÇEVRE BİLİNCİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışmada, 5. sınıf öğrencilerine çevre bilinci kazandırmayı, çevreye karşı olumlu tutumları geliştirmeyi, çevre eğitiminde teknoloji kullanımının etkisini incelemeyi amaçlayarak uygulanan Ters yüz sınıf uygulamalarının etkililiği ve Ters yüz sınıf uygulamalarına ilişkin katılımcı görüşleri araştırılmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde Batı Karadeniz bölgesinde yer alan bir devlet okulunun 5. Sınıfında öğretim gören 25 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Katılımcılara uygulama süreci öncesinde ve sonrasında uygulanan yarı yapılandırılmış görüşme formu, çalışmanın veri toplama aracını oluşturmaktadır. Katılımcıların ait oldukları gruplarla yaptıkları çalışmalardaki davranışları ise gözlem formları ile belirlenmeye çalışılmıştır. İçerik analizi ile çözümlenen veriler doğrultusunda kod ve kategoriler oluşturulmuştur. Katılımcıların uygulama süreci ve ters yüz sınıf uygulamalarına ilişkin görüşleri de sorgulanmıştır. Araştırma sonucunda çalışma grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ve sonrası incelendiğinde Ters yüz sınıf uygulamalarının çevre bilinci kazandırmada etkili olduğu tespit edilmiştir. Uygulama öncesi katılımcıların çevreye ilişkin bilgi eksiklikleri, çevre sorunlarını tanımlamada yetersiz kaldıkları, çevre sorunlarında insan faktörünü açıklayamadıkları, çevre dostu birey özelliklerini tanımlayamadıkları tespit edilmiştir. Ters yüz sınıf uygulamaları ile verilen çevre eğitimi sonrasında katılımcılar, çevreyi tanımlamada doğru bilgilere hâkim, çevreyi oluşturan bileşenleri tanımlayabilen, çevre sorunlarını tanımlayabilen ve insan faktörünü açıklayabilen çevreyi koruma ve sevme gibi olumlu tutumlar göstermiştir. Çevreye duyarlı birey özellikleri kapsamında; çevre bilinci kazandırmayı hedefleyen Ters yüz sınıf uygulamalarına uyarlanmış çevre sınıflarının bu hedefi gerçekleştirmede etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların uygulama süreci içerisindeki gözlem formlarına bakılarak performans düzeylerinin her hafta artış gösterdiği ve Ters yüz sınıf uygulamalarına kısa zamanda uyum sağladıkları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda bu uygulamanın diğer disiplinlerde de uygulanması ve eğitimcilere tanıtılması için gerekli çalışmaların yapılabileceği önerilmiştir.