Şerif Ali Kâdirî Dîvânı (metin-inceleme)

Abstract

Osmanlı Dönemi edebiyatı olan dîvân edebiyatında şairlerin şiirlerini belli bir düzene göre bir araya getirdikleri esere dîvân adı verilir. Dîvân edebiyatının önemli unsurlarından biri de dîvânlardır. Osmanlıca yazılan ve çoğu el yazması olan dîvânların günümüz alfabesine çevrilip içerik açısından incelenmesi, Türk Edebiyatı açısından oldukça önemlidir. Günümüzde dîvânlar üzerine pek çok araştırma ve çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmalar aracılığıyla dîvânlardaki şiirler ve içerikleri gün yüzüne çıkarılmaktadır. İncelemesi yapılan eserler genellikle tezkirelerde adı geçen, toplum tarafından adı duyulmuş şairlerdir. Çalışma konumuz olan Dîvân, tezkirelerde adı geçmeyen, bugüne kadar adına pek rastlanmamış olan Şerîf Ali Kâdirî’ye aittir. Eser, İstanbul Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi’nde, “Mecmû’a-i Gazeliyat” ismiyle 430 demirbaş numarasıyla kayıtlı olmasına rağmen, bizce bir dîvândır. Eserin başlangıcındaki “ İşbu Dîvân-ı güft…” sözünden, eserde gazel dışında nazım şekillerinin olmasından ve şiirlerin kâfiye harflerine göre tertip edilmesinden bu kanıya varılmıştır. Dîvânda gazel dışında murabba, muhammes ve kıt’a nazım şekilleri de bulunmaktadır. Dîvân, Şerîf Ali Kâdirî’ye ait olup müstensihi Derviş Râmiz Kâdirî’dir. Çalışmamızda söz konusu eserin transkripsiyonlu metni hazırlanarak şiirlerin vezinleri bulundu. Şiirlerden hareketle şairin tarîkatı, edebî görüşü, dil ve üslup özellikleri ile ilgili bilgilere ulaşıldı. Ayrıca dîvânda yer alan şiirlerin nazım şekilleri belirlendi. Dîvânda dinî-tasavvufî şiirlerin çokça yer almasından dolayı şiirlerdeki dinî-tasavvufî ögeler üzerinde çalışma yapıldı.