Kentsel dönüsüm sürecinde is sağlığı ve güvenliği uygulamalarının değerlendirilmesi

Abstract

Kentsel Dönüsüm; kentin belirli bir bölümünün proje kapsamında düzenli ve sistematik bir biçimde mevcut yapı stoklarının sağlamlastırılması, yenilenmesi ve canlandırılması için yapılan kamusal bir çalısmadır. Kentsel dönüsüm çalısmalarında, sehirlerin ekonomik ve fiziksel anlamda atıl kalmıs bölümlerinin yenilenmesi hedefiyle yasam kalitesini artırıp, kent ekonomisinin canlandırmak amaçlanmıstır. Dönüsüm, sehir gelismesi için öngörülen kaynakların gelistirilmesi, stratejik planlarla ve projelerle yenilenmesi anlamına gelmektedir. Ülkemizde kentlesmenin bir getirisi olarak toplu yapılasmaların çoğalması kat sayılarının artıyor olması, topluma modernlesme yasanıyor hissiyatını vermeye baslamıstır. Yükselen binalarla yapılasmanın hedeflendiği sehirlerde, deprem gibi doğal afetlerinde göz ardı edilmesiyle riskli binalar bir hayli artmıstır. 1999 depreminin sonrasında yasananlar kentsel dönüsüm mevzusunu sık sık gündeme getirmistir. 2003’de yapılan yasal düzenlemeler neticesinde Basbakanlık Toplu Konut idaresi kurulmustur. Bu adım sayesinde kentsel dönüsüm ve kentsel yenilemeye ihtiyaç duyulan alanların dönüsümü gerçeklestirilmeye baslanmıstır. Risk teskil eden yapıların yıkılarak yerine modern, güvenli ve yenilenen tekniklerle yapılar yapılması ve toplumumuzun kullanımına açılması kentsel dönüsümün temelini olusturmaktadır. Kentsel dönüsüm uygulamalarında karsımıza çıkabilecek ilk ve en önemli sorun mevcut binaların güvenli bir sekilde yıkılarak ortadan kaldırılmasıdır. Bu nedenle yıkım asamasında alınması gereken is sağlığı ve güvenliği önlemleri gerek insan sağlığı gerekse çevre güvenliği açısından son derece önemlidir. Kentsel dönüsüm çalısmaları kapsamında yapılan planlar uygulanırken öncelikli amaç isçi sağlığına ve güvenliğine önem vermek olmalıdır. Eskisini ortadan kaldırarak daha iyisini yapmaya çalısmadan önce mevcut sistemi olusturan insan ve çevre etmenlerinin durumu gözetilerek önlemler alınmalı, çalısanların sağlığı ve güvenliği gözetilmeli ve bu doğrultuda çalısmalar yürütülmelidir. Yapılan incelemeler ve edinilen bulgulara göre kentsel dönüsüm alanlarında is kazalarının önüne geçebilmek için alınması gereken ilk önlemlerden birisi kayıt dısı istihdamın önüne geçilmesi, elverissiz çalısma ortamlarının düzeltilmesi, çalısanların sağlık ve güvenlikleri için gerekli tüm önlemlerin alınması ve uygulanması gerekliliğidir. Tüm bu faaliyetlerin ana hedefi; insana değer vermek, verimli olmak ve üretmek hususunda sıkıntı yasanmamasıdır. Bu tez çalısmasında v yürürlükte olan is Sağlığı ve Güvenliği uygulamalarının gerektiğince uygulanmaması ve bazı noktalarda yetersiz kalmasından dolayı bu süreçte meydana gelen is kazaları ve meslek hastalıklarının nedenleri, sonuçları, isverenleri ve isçileri nasıl etkilediği, ne gibi önlemler alınması gerektiği, çalısanlarda is sağlığı ve güvenliği bilincinin olusturulması gerekliliği ile ilgili konular ve kentsel dönüsüm uygulamaları kapsamında uygulanan yıkım tekniklerinin doğru seçilmesinin önemi, is sağlığı ve güvenliği önlemlerinin ne derecede alındığı, risk ve tehlike etmenlerinin neler olduğu, yıkım esnasında ve sonrasında ortaya çıkan asbest ve toz sorunlarının önlenmesi için alınması ve uygulanması gereken tedbirlerle ilgili arastırmalar ülkemiz bazında yapılan durum tespiti ile birlikte ortaya konmaya çalısılmıstır.