TÜPLÜ DOĞU LADİNİ (Picea orientalis (L.) LİNK.) FİDANI ÜRETİMİNDE SUBSTRAT OLARAK ZEOLİTİN KULLANILABİLİRLİĞİ

Abstract

Bu çalışmada; zeolit katkılı ve katkısız ortamlarda yetiştirilen doğu ladini fidan morfolojik karakterleri belirlenerek, zeolitin, yaygın bir şekilde katkı materyali olarak kullanılan pomza ve perlit substratları gibi kullanılabilirliği araştırılmıştır. Barma turbası (BT), kompost çay artığı (KÇA), perlit (P), iri pomza (CP), ince pomza (İP) ve zeolitin (Z) farklı hacimsel kombinasyonu (7:3, 5:2:3, 6:2:2, 7:2:1, 5:2:2:1) ile hazırlanmış 18 yetiştirme ortamına ekilen tohumlara, gözleme dayalı olarak sulama stratejisi ve aynı gübreleme rejimi uygulanmıştır. İki yaşlı (2+0) tüplü fidanlarda; her işlemde 30 fidan ve 3 tekrarlı olarak fidan boyu (FB), kök boğazı çapı (KBÇ), kök kuru ağırlığı (KKA), gövde kuru ağırlığı (GKA), gövde kuru ağırlığı / kök kuru ağırlığı (GKA/KKA) ve kuru kök yüzdesi (%K Kök) özellikleri belirlenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre; yetiştirme ortamları arasında FB, KBÇ ve GKA/KKA ve %K Kök özellikleri bakımından anlamlı farklılık bulunmazken, KKA ve GKA bakımından anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Maksimum GKA, BT (0,5)+KÇA (0,2)+CP (0,2)+Z (0,1) ortamında (3.244 gr) iken BT (0,6)+P (0,2)+Z (0,2) ortamında en düşük değer (1.593 gr) tespit edilmiştir. Ayrıca, maksimum KKA, BT (0,5)+KÇA (0,2)+CP (0,2) +Z (0,1) ortamında (1.824 gr) iken BT (0,6)+CP (0,2)+Z (0,2) ortamında (1.013 gr) tespit edilmiştir. Yetiştirme ortamlarına %20 oranında eklenen toz boyutundaki zeolit, fidan morfolojik karakterlerine olumsuz etki yapmıştır. Yine de doğal zeolit, doğu ladini tüplü fidan üretiminde perlit ve pomza gibi substrat olarak kullanılabilir. This study was designed to investigate influence of different growing media and their mixtures (with zeolite and without zeolite) on seedling morphological characteristics of oriental spruce (Picea orientalis L. (Link.)). Eighteen growth media with different volume combinations (%) (7:3, 5:2:3, 6:2:2, 7:2:1, 5:2:2:1) of Barma peat (BP), tea residue compost (CTR), fine pumice (FP), coarse pumice (CP), perlite (P) and zeolite (Z) were prepared as potting material, then sown with oriental spruce seeds. In this study, irrigation strategies were applied based on observation, and the same fertilization regime was applied to the all media. At the end of second growing period, 30 seedlings from each treatment with three replications were harvested and measured for height (SH), root collar diameter (RCD), root dry weight (RDW), stem dry weight (SDW), SDW/RDW and dry root percentage (DRP). As a result, significant difference was not determined among the treatments as to the SH, RCD, SDW/RDW and DRP. However, significant difference was determined among the growth media as to the RDW and SDW. The maximum SDW were determined for BP (0.5) +CTR (0.2)+CP (0.2)+Z (0.1) medium (3.244 g) while BP (0.6)+P (0.2)+Z (0.2) (1.593 g) medium showed minimum SDW. In addition, the maximum RDW were determined for BP (0.5)+CTR (0.2)+CP (0.2)+Z (0.1) medium (1.824 g) while BP (0.6)+CP (0.2)+Z (0.2) medium (1.013 g) showed minimum RDW. Addition of 20% zeolite to growing media types had a negative effect on the seedling morphological characters. Still, natural zeolite could be used as a substrate such as pumice and perlite