Çokkültürlü yapıya sahip okullarda sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı zorluklar ve çözüm önerileri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, çokkültürlü yapıya sahip okullarda sınıf öğretmenlerinin karşılaştığı zorlukların belirlenmesi ve çözüm önerilerinin incelenmesidir. Çalışma, nitel araştırma yaklaşımlarından olgubilim deseni esas alınarak hazırlanmıştır. Araştırma grubunu 2023-2024 yılında İstanbul ili Bağcılar ilçesinde devlet okulunda görev yapan 20 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Seçilen katılımcılar uygun örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacının hazırladığı yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formu 9 sorudan oluşmaktadır. Veri analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şöyle özetlenebilir; Araştırmaya katılan sınıf öğretmenlerin yarısından fazlasının çokkültürlülük ile ilgili eğitim almamasına karşın kendilerini orta düzeyde yeterli hissettiklerine ve çokkültürlü eğitimden beklentilerini ise eğitimi alacakları kişilerin tecrübeli olmasını istedikleri bulgusuna ulaşılmıştır. Çokkültürlü sınıflarda karşılaşılan sorunların dil/iletişim problemi, kültürel farklılıklar, etkileşim problemleri, öğrencilerin şiddet eğilimi, aile ilgisizliği, öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerinin az olmasından kaynaklandığı bulgusuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin ihtiyaçlarının tercüman, aile desteği, hazırbulunuşluk düzeylerinin yükseltilmesi, öğrencilerin arkadaşları tarafından kabul görmesi, eğitim materyalleri ve psikolojik destek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sığınmacı öğrencilerin ihtiyaçlarının anlama ve anlaşılma, arkadaş edinme, gruba dahil olma ve ciddiye alınma olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sınıf öğretmenlerinin sınıfta karşılaştıkları zorluklara karşı sorumluluk bilincine sahip olduğuna ulaşılırken, rehber öğretmeni, müdür, aile ve bakanlıklardan destek beklemektedirler. Sınıf ortamında karşılaşılan sorunların çözülmesi için öğrenci ve velilerin Türkçe öğrenmeleri gerektiğine, aile eğitimlerinin ve kültürel uyum eğitimlerinin hazırlanması ve uygulanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcı öğretmenlerin karşılaştıkları sorunları çözmek için oyun ve empati etkinlikleri, görsellerden ve teknolojiden faydalanma, aile desteği uyum çalışmaları yaptıkları bulgusuna ulaşılmıştır.