Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin hak, görev ve sorumluluklara yönelik görüşleri (Kastamonu ili örneği)

Abstract

Dünya üzerinde siyasal, sosyal ve ekonomik nedenlerle göçler gerçekleşmektedir. Ancak bu göçler toplumlardaki etnik çeşitliliği de artmaktadır. Bu çeşitlilik toplumdaki insanların bir arada yaşamasını zorlaştırmaktadır. Bu durum hem toplum olarak bir arada yaşayabilmek hem de toplumsal ve küresel sorunlarla başa çıkabilecek etkili ve demokratik vatandaşlar yetiştirmeyi gerekli kılmaktadır. Toplumların sağlıklı bir şekilde sürdürülebilirliğinin sağlanması için tüm bireylerinin vatandaşlık eğitiminden yararlanması gerekmektedir. Irk, din, dil, cinsiyet fark etmeksizin tüm bireyler iyi ve etkili vatandaşlığa ilişkin gerekli bilinci kazanmalıdır. Birçok ülke gibi Türkiye Cumhuriyeti de göç alan ülkeler konumundadır. Ülkemizde vatandaşlık eğitimi ilkokul ve ortaokul düzeyinde sosyal bilgiler dersi ile verilmektedir. Bu ders ile öğrencilere iyi ve etkili bir vatandaşın taşıması gereken bilgi, beceri ve değerlerin kazandırılması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda bu araştırmada, Türkiye’de öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin vatandaşlık hak, görev ve sorumluluklara yönelik görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan olgubilim modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2020-2021 eğitimöğretim yılı bahar yarıyılında Kastamonu İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı ortaokullarda 8.sınıf düzeyinde öğrenim gören 30 yabancı uyruklu öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış mülakat formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler ise betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre yabancı uyruklu öğrencilerin çoğunluğu vatandaşlık kavramını değerler ile ilişkilendirerek açıklamışlardır. Öğrenciler Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde haklarının ihlali konusunda bir engel ile karşılaşmadıklarını belirtmektedirler. Öğrencilerin iyi ve etkili vatandaş olma yönünde pozitif bir algıya sahip oldukları ve bu konuya ilişkin kazanımları sosyal bilgiler dersi aracılığıyla edindikleri görülmektedir. Ayrıca hem ülkemize hem de insanlarına karşı olumlu yaklaşım içinde oldukları da anlaşılmaktadır. Öğrenciler Türkiye’yi kişisel hak ve hürriyetler bakımından kendi ülkelerine göre daha gelişmiş bulmaktadırlar. Ayrıca ülkemizde kız öğrencilere yönelik eğitim hakkının daha özgürce gerçekleştiğini vurgulamaktadırlar.