ERKEN ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE GÖRÜLEN AKRAN ZORBALIĞININ DUYGUSAL ZEKÂ VE AİLE DEĞİŞKENLERİ TEMELİNDE İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırma, erken çocukluk dönemi çocuklarında gözlenen akran zorbalığı ile ilişkili olduğuna inanılan; “duygusal zekâ” ve “anne-baba demografik özellikleri” altında yer alan değişkenlerin, onların akranlarına uyguladıkları zorbalık davranışları ile aralarındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Hikâyeleştirilmiş Varsayımsal Durumlar Formu, Sullivan Çocuklar İçin Duygusal Zekâ Ölçeği (Sullivan Emotional Intelligence Scale for Children), Sullivan Çocuklar İçin Kısa Empati Ölçeği (Sullivan Brief Empathy Scale for Children), Sullivan Öğretmenler İçin Çocukların Duygusal Zekâsını Değerlendirme Ölçeği (Sullivan Teacher Rating Scale of Emotional Intelligence in Children), Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ) ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler SPSS 17 paket programı yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 öğretim yılı bahar döneminde alan, 6’sı anasınıfı 1’i bağımsız anaokulu olmak üzere 7 okul öncesi eğitim kurumunda eğitim alan 5-6 yaş grubuna dâhil 286 çocuk oluşturmaktadır. Örneklem grubunda yer alan bu 7 okul, şehrin farklı bölgelerinde olması ve farklı sosyo-ekonomik özelliklere sahip olmasına dikkat edilerek araştırmacı tarafından belirlenmiştir. Çalışma grubunun oluşturulmasında amaçsal örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda çocuğun duygusal zekâ becerilerinin zorbalık ile bağlantılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca cinsiyet, anne öğrenim durumu, sosyo-ekonomik düzey, babanın mesleği, çocuğun şiddet içeren oyun ve televizyon programlarına karşı ilgi düzeyi, demokratik ve otoriter anababa tutum değişkenleri ile zorbalık arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bunun yanında yaş, kardeş sayısı, üvey kardeş, doğum sırası, baba öğrenim durumu, annenin çalışma durumu, anne babanın evlilik durumu, çocuğun okula uyum düzeyi, çocuğun okula devam düzeyi, izin verici ve aşırı koruyucu anababa tutum değişkenleri ile zorbalık arasında bir ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.