GIDA SEKTÖRÜNDE FAALİYET GÖSTEREN KOBİLERİN HELAL GIDA SERTİFİKASINA YÖNELİK ALGILARININ İNCELENMESİ: TR 82 BÖLGESİ

Abstract

İnsanoğlunun günümüz dünyasında daha sağlıklı ve temiz gıdalarla beslenme arzusu hızla artmaktadır. Bu doğrultuda küresel helal gıda pazarı, küresel ekonomide yeni bir büyüme sektörü olarak ortaya çıkmış ve gelişmiş ülkelerde güçlü bir varlık yaratmıştır. En umut veren helal pazarlar, Asya, Orta Doğu, Avrupa ve Amerika'nın hızla büyüyen ekonomileridir. Artan bir tüketici tabanı ile sektör, uluslararası ticarette rekabetçi bir güç haline gelmektedir. İşletmeler küresel helal gıda pazarında yer almak için helal süreçlere yönelmektedirler. Helal pazarlar hızla genişlemektedir. Dünya genelinde 8040 gıda işletmesinin helal gıda sertifikası almasının yanı sıra bu oran Türkiye’de 664 adet TR 82 bölgesinde ise 17 adettir. Gıda sektörü TR 82 bölgesinde ikinci en büyük sektör olarak karşımıza çıkmaktadır. TR 82 bölgesindeki gıda işletmelerinin helal gıda sertifikasına yönelik algılarının belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde helal gıda ve helal gıda sertifikası kavramları açıklanmıştır. Helal gıda kavramının açıklanmasında esas kaynak olarak Kur’an-ı Kerim’den faydalanılmıştır. Helal gıda tanımlamasının ardından araştırma kapsamında ele alınan diğer bir tanım olan helal gıda sertifikası ve süreci bütün özellikleriyle incelenmiştir. Helal gıda sertifikasının tüketiciler ve işletmeler için önemi anlatılarak helal gıda sertifikası vermeye yetkili kurum ve kuruluşlar belirtilmiştir. Birinci bölümün sonunda ise helal gıda sertifikası sürecinde karşılaşılan problemlere değinilerek helal gıda pazarı önündeki engellerden bahsedilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde KOBİ kavramı ve gıda işletmeleri üzerinde durulmuştur. İlk olarak ülkemizdeki ve dünyadaki KOBİ tanımlamaları verilmiş ve KOBİ’lerin önemine değinilmiştir. Ardından dünyada ve ülkemizde helal gıda sertifikası almış olan işletmeler tespit edilerek bunlar hakkındaki istatistikler aktarılmıştır. Araştırma kapsamında seçilen evren olan TR 82 bölgesi genel özellikleriyle birlikte anlatılarak bu bölgedeki gıda KOBİ’lerinin çeşitli veri kaynaklarına göre sayıları tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümün sonunda ise dünyadaki ve ülkemizdeki helal gıda pazarı anlatılmıştır. Araştırmanın üçüncü bölümünde araştırmada uygulanan yöntem anlatılmıştır. Bu bölümde araştırmanın amacı, önemi, konusu belirtilerek analize esas olan araştırma modeli gösterilmiştir. Araştırma kapsamında oluşturulan hipotezlerin belirlenmesinden sonra araştırmanın sınırlılıkları aktarılmıştır. Araştırmada kullanılan anketin oluşturulmasında geçerli olan ilkelere değinilerek verilerin analizinde kullanılan istatistikler belirtilmiştir. Üçüncü bölümün sonunda ise verilerin elde edilmesinde izlenilen yol belirtilmiştir. Araştırmanın dördüncü bölümünde katılımcılardan elde edilen veriler kullanılarak yapılan istatistikler neticesinde edinilen bulgular yer almaktadır. Öncelikle katılımcıların sosyo-demografik özelliklerinin ardından KOBİ’lerin özelliklerini betimleyen analiz bulguları aktarılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin geçerlilik ve güvenilirlikleri tespit edilerek keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanarak boyutlar belirlenmiştir. Boyutlar belirlendikten sonra araştırma kapsamında elde edilen hipotezler test edilmiştir.