4708 Sayılı Yapı Denetimi Kanunun Kastamonu İlinde Uygulanabilirliğinin Araştırılması

Abstract

İnşaat sektörü içinde barındırdığı alt sektörler ile birlikte bir bütün olarak değerlendirildiğinde sektörün gelişmesine katkıda bulunan inşaat malzemeleri, mimarlık – mühendislik hizmetleri, müşavirlik hizmetleri, inşaat teknolojileri ve yapı denetimi gibi bileşenler ortaya çıkmaktadır. Yapı denetiminde atılan ilk adımlar 1999’da yaşanan depremler sonrasında gündeme gelmiştir. Deprem sonrasında görülen eksiklik ve aksaklıklar ile birlikte bu alanda yeni yasa düzenlemelere gidilmiştir. Bu çerçevede yapılan ilk düzenleme 10 Nisan 2000 tarihinde Resmi Gazete ’de yayınlanarak yürürlüğe giren 595 sayılı Yapı Denetim Hakkında Kanun Hükmünde Karamame’dir. Yapı denetim hizmetleri, 2001 yılında yürürlüğe konan 4078 Sayılı Yapı denetimi Hakkındaki Kanunun ile 19 pilot ilde uygulamaya başlamış olup, günümüzde bazı deprem bölgelerindeki illerde yapı denetim kuruluşları mevcuttur. Bu kanunun amacı; can ve mal güvenliğini teminen, imar planına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlenmektir. Ülkemizde son 20 yıl içerisinde meydana gelen her depremden sonra yapılardaki denetimsizlikten kaynaklanan olumsuz sonuçlar açıklıkla görülmüş olmasına karşın, bu güne kadar yapı denetimi konusunda olumlu bir gelişme sağlanmamış, aksine hızlı nüfus artışı ve göçler denetimsiz şehirleşme ve sanayileşme, yoğun kaçak yapılaşma ve sık sık başvurulan imar afları ülkemizdeki deprem ve diğer afet risklerini her geçen gün daha da arttırmıştır. Bu çalışmada Kastamonu ilindeki yapı Denetimi, Yapı Test Laboratuvarları ve Beton Santrali kurum ve kuruluşlarının örnek projeler üzerinde 4708 sayılı kanun kapsamında nasıl bir yol izlediklerini araştırmaktır. Çalışma kapsamında ANKABE Yapı Denetim Firması, Denge Yapı Test Laboratuvarı ve Tombullar Hazır Beton Santrali ile koordineli bir şekilde çalışma sürdürülecektir. Yavuz İnşaata ait Budamış Mevki Mah. Bilgehan Sok. Onaylı vaziyet planına uygun hazırlanmış yapı aplikasyon projesine göre; Bina alanı 4703.87 m2 ‘den oluşan toplam 7 blok konut inşaatı Yapı Denetimi Kanununa uygunluğu açısından incelenerek gerekli deneysel çalışmalar ve raporlar düzenlenecektir. Bilimsel araştırma projesi 1 yürütücü ve 4 araştırmacı olmak üzere toplam 5 kişi tarafından 6 aylık bir süreçte tamamlanacaktır. Proje kapsamında taze beton deneyleri slamp, sıcaklık ve hava ölçme; Sertleşmiş beton deneyleri birim ağırlık, yarma ve 7, 28, 90 günlük basınç dayanımı deneyleri yapılacaktır. Yapının daha önce betonu dökülen kısımlarından karot alınarak silindir numunelerin basınç dayanımları tespit edilecektir. Ayrıca çelik çekme, akma ve uzama-kopma yapılarak çelik sınıfı bulunacak, Deprem Yönetmeliği ve TS 500’e göre uygunluğu tespit edilecektir. İmalatı yapılmış binalarda çelik çaplarına zarar vermeden tarama, donatının beton yüzeyinden derinliğinin ölçülmesi ve gerekli görülen binalarda güçlendirme ankraj çekme deneyleri yapılacaktır. Son olarak imalat aşamasında meydana gelen aksaklıklar, uygun olmayan malzeme kullanılması ve projeye uyulmama durumları incelenerek çözüm önerileri gerilmeye çalışılacaktır. Bu araştırma; afetlerde can ve mal güvenliğini sağlamak, kaynak israfı ile plansız, kalitesiz ve kontrolsüz yapılaşmayı önlemek, çağdaş norm ve standartlarda üretimini sağlamak, yapı üretiminde kusur ve ihmali görülen konuları tespit edilerek; İnşaatların sağlıklı bir şekilde kontrol edilmesi için, doğru adımlar atılmasını sağlamaktır.