Kastamonu İli İhsangazi İlçesinde Depolanmış Ticari Buğdaylar Ve Siyez Buğdayları Üzerinde Taşınan Mikrofungusların İzolasyonu, İdentifikasyonu Ve Mikrofunguslar Bakımından Karşılaştırılması

Abstract

Zengin bir biyoçeşitliliğe sahip olan Türkiye aynı zamanda birçok türün de gen merkezidir. Bu türlerden biri olan buğday, ekonomik değerinin yanı sıra sosyo-kültürel ve tarihi bir değer de taşımaktadır. Buğdayın en ilkel formu olarak bilinen ve tarihi yaklaşık 10 000 yıl öncesine dayanan Siyez (einkorn/Triticum monococcum L.) buğdayı bu kültürel mirasın önemli bir parçasıdır. Siyez buğdayı da en fazla Kastamonu ilinde üretilmektedir (Ünal, 2013) . Kastamonu ili İhsangazi ilçesi en fazla ekim alanına sahiptir ve bulgur için üretimi yapılmaktadır. Siyez buğdayı bu bölge halkı için geleneksel bir ürün özelliği taşımaktadır. Son yıllarda sağlıklı gıdalara ve yerel ürünlere olan talebin artması ile Siyeze talebin arttığı görülmektedir.Hasat sonrası elde edilen buğday, belli sürelerle köylerde yer alan ambarlarda depolanmaktadır. Depolama esnasında buğdayda hem nicel hem de nitel kayıplar meydana gelebilmektedir. Fungal istila da, depolanmış buğdayların bozulmasında en önemli faktördür. Depolarda küflerin gelişimine nem, sıcaklık, ürünün besin içeriği, depolama süresi, ürün içinde ki yabancı maddeler, ürünün hasat esnasında parçalanması neden olmaktadır.Depo küfleri buğdayda çimlenmenin azalması, istenmeyen koku oluşumu, renk kaybı gibi sorunlara neden olarak buğdayın kalitesi ve ekonomik açılardan önemli kayıplara yol açar. Ayrıca; hasat öncesi ve sonrası patojenleri olabilen Aspergillus, Penicillium, Fusarium ve Alternaria gibi mikrofunguslar tarafından oluşturulan mikotoksinler nedeni ile sağlık açısından da önemli problemler ortaya çıkmaktadır. Siyez ve ticari buğday çeşitleri birçok özellikler bakımından karşılaştırılmasına rağmen mikrofungus oluşumu açısından karşılaştırılmamıştır. Bu çalışmada, depolanmış buğdaylar üzerinde taşınan mikrofungusların ve dağılımlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Kastamonu iline bağlı İhsangazi İlçesinde bulunan 20 ambardan 2022 yılı hasat sezonunda toplanan ve ambarlarda depolanmış olan ticari buğday ve siyez buğdayı örnekleri alınacaktır. Buğday taneleri üzerinde taşınan mikrofunguslar izole edilerek, kültürel yöntemlerle identifikasyonları gerçekleştirilecektir.