Stem Uygulamalarının Sınıf Öğretmeni Adaylarının Yaşam Boyu Öğrenme Becerilerine Etkisi

Abstract

Bilginin gösterdiği artış hızına yetişilebilmesi, gelişen teknolojiye uyum sağlayarak bilgiye farklı ulaşma yollarının takip edilebilmesi ve “bilgi toplumu” olabilmenin göstergelerinin sağlanabilmesi için bireylerin sahip olması gereken bir takım beceriler söz konusudur. Bu beceriler yaşam boyu öğrenme becerileri olarak adlandırılabilir. Yaşam boyu öğrenme, başlangıçtaki eğitim ile düzenlenmiş öğrenme yaşantıları ve çalışma yaşamı arasındaki devamlılığın sağlanabileceğini varsaymaktadır. Bir okul yılı ile bir sonraki yıl; bir düzey ile bir üst düzey; erken çocukluk eğitimi ile ilkokul; ilkokul ile ortaokul, ortaokul ile daha sonrası ve oradan da iş yaşamı arasındaki sürekliliğin sağlanması büyük bir öneme sahiptir (OECD, 1996). Bu doğrultuda Avrupa Birliği Eğitim ve Kültür Komisyonu yaşam boyu öğrenme için gerekli görülen sekiz temel yeterlik belirlemiştir. Bu yeterlikler şunlardır (Figel, 2007, Akt. Demirel, 2011):anadilde iletişim becerileri, yabancı dillerde iletişim becerileri, matematik ve fen/teknoloji yeterliği, dijital yeterlik, öğrenmeyi öğrenme, sosyal ve vatandaşlıkla ilgili yeterlikler, inisiyatif ve girişimcilik, kültürel farkındalık ve ifade etme. Yaşam boyu öğrenmenin içerisinde barındırdığı teknoloji yeterlikleri ve dijital yeterlikler STEM’in temelini oluşturmaktadır. STEM eğitimi, fen, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarının baş harflerinin birleşiminden elde edilen bir kavram olarak alanyazınında yer almaktadır. Yurt dışında STEM (science, technology, engineering and mathematic) olarak adlandırılan bu kavram, disiplinlerarası uygulamaları içermektedir. STEM kavramı 1900’lü yıllarda ortaya çıkmış ve son 20 yıldır üzerinde daha çok durulan bir kavram haline gelmiştir. STEM eğitimi, öğrencilerin 21. yüzyıl bilgi ve becerilerini kullanarak fen, teknoloji, mühendislik ve matematik alanlarına yönelimlerini sağlayacak faaliyetleri kapsamaktadır (Baran, Canbazoğlu-Bilici ve Mesutoğlu, 2015). Eğitime yönelik uygulamaları ile tüm öğrenim düzeylerine hitap eden STEM’in amaçları arasında, öğrencilerin matematik ve fen başarılarını arttırmak, mühendislik konusunda farkındalık oluşturarak, tasarımlar oluşturmalarını sağlamak ve bireylerin teknoloji okuryazarlığı düzeylerini arttırmak da yer almaktadır (Stohlmann, Moore ve Roehrig, 2012). STEM eğitiminin üst düzey becerilerin gelişimine katkısı olacağı düşünülmektedir. Bir problem durumu ile merak uyandırılarak öğrenciyi öğrenme sürecine çekmeyi hedefleyen STEM eğitiminin öğrencilerin üst düzey düşünme ve problem çözme becerilerinin gelişimine katkı sağladığı ifade edilmektedir (Ellis ve Fouts, 2011; King ve Wiseman, 2001; Smith ve Karr-Kidwell, 2000). STEM eğitimine ilişkin hedefler ve büyük fikirlerin, öğrencileri odaklanma, öz-düzenleme ve bilişsel, duyuşsal ve devimsel beceri düzeylerini izleme becerileri kazanmalarını sağladığı vurgulanmaktadır (Basham ve Marino, 2013). Sınıf öğretmenlerinin yaşam boyu öğrenme becerilerine sahip olmaları, onların öğrencilerine de bu becerileri kazandırmaları konusunda önemli görülmektedir. Bu kapsamda bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının yaşam boyu öğrenme becerileri arasında yer alan teknoloji yeterlikleri ve dijital yeterliklerinin geliştirilmesine katkı sağlayacak STEM eğitimi ile yaşam boyu öğrenme becerilerinin geliştirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda sınıf öğretmeni adayları ile STEM uygulamaları yürütülecek ve sürecin başında ve sonunda uygulanacak ölçekler ile uygulamaların etkililiği hakkında ipuçlarına ulaşılacaktır. Bu sayede öğretmen adaylarının yaşam boyu öğrenme becerilerinin geliştirilmesine katkı sağlanmasının yanı sıra, STEM uygulamalarının yaşam boyu öğrenme becerilerine olan etkisi de incelenecektir. Karma yöntem ile desenlenecek araştırma, Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda 2. sınıfta öğrenim gören öğretmen adayları ile yürütülecektir. Fen ve Teknoloji Laboratuvar Uygulamaları 1 dersi kapsamında bir dönem boyunca yürütülecek araştırma kapsamında sınıf öğretmeni adaylarına dönem başında Yaşam Boyu Öğrenme Eğilimleri Ölçeği, Bilgi-İşlemsel (Bilgisayarca) Düşünme Beceri Ölçeği, Dijital Beceri Teknoloji Standartları, Problem Çözme Envanteri ve Öz-Yönetimli Öğrenme Becerileri Ölçeği, Teknolojik Pedagojik İçerik Bilgisi Ölçeği uygulanacaktır. Ayrıca bir görüşme formu ile öğrencilerin STEM Uygulamalarına ilişkin görüşleri alınacaktır. Öğrencilerle yürütülecek olan STEM uygulamalarının ardından aynı ölçekler tekrar uygulanacak ve aradaki farkın anlamlılığı test edilecektir.