Biyomonitor Olarak Kullanılan Bazı Ağaçlarda Ağır Metal Konsantrasyonlarının Trafik Yoğunluğuna Bağlı Değişimi

Abstract

Hava kirliliği günümüzde kentsel alanların en büyük sorunlarından birisidir. Hava kirliliği bileşenleri içerisinde ise ağır metaller ayrı bir öneme sahip olup doğada bozulmadan uzun süre kalabilmekte ve çevredeki konsantrasyonu sürekli artmaktadır. Ayrıca ağır metaller biyobirikme eğilimindedir. Bundan dolayı alanlardaki ağır metal konsantrasyonunun belirlenmesi, riskli bölgelerin ve risk düzeyinin tespit edilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Havadaki ağır metal konsantrasyonunun belirlenmesinde biomonitor olarak genellikle bitkiler kullanılmaktadır. Bitkilerdeki ağır metal konsantrasyonlarının belirlenmesi, hem bitkilerin ağır metalleri havadan uzaklaştırma ve dolayısıyla hava kalitesini artırma aracı olarak kullanılabilme olanaklarının belirlenmesi, hem de hava kalitesinin izlenmesi açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada trafik yoğunluğunun farklı düzeyde olduğu alanlardan toplanan ve peyzaj bitkisi olarak da kullanılabilen ağaçlarda, farklı ağır metal konsantrasyonlarının trafik yoğunluğuna bağlı olarak değişiminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda söğüt, dut, akçaağaç, çınar ve iğdenin, trafiğin yoğun olduğu, az yoğun olduğu ve hemen hemen hiç trafik bulunmayan alanlarda yetişen bireylerinden örnekler toplanacaktır. Söz konusu türlerin hangi organellerinde hangi ağır metallerin biriktiğinin belirlenebilmesi amacıyla çalışmaya konu türlerin yaprak ve dallarında ölçümler yapılacaktır. Çalışma kapsamında ayrıca yıkanan ve yıkanmayan türler de karşılaştırılacağından çalışmada trafik yoğunluğuna bağlı olarak ağır metal konsantrasyonunun tür, organel ve yıkanma durumuna bağlı değişimi belirlenmeye çalışılacaktır.