Kastamonu Orman Alanlarında Zarar Yapan Kabukböceği (Insecta : Scolytidae) Türlerinde Bulunan Akar Ve Nematod Türlerinin Tespiti Üzerinde Çalışmalar

Abstract

Ülkemiz ormanlarında 50’den fazla zararlı böcek türü yaşamakta ve çeşitli ölçülerde tahribat yapmaktadır. Bu böceklerden en zararlıları kambiyum ve ona yakın dokularda yaşayan Kabuk Böcekleri (Coleoptera: Curculionidae)’dir. Ülkemizde tüm dünyada olduğu gibi kabuk böceklerinin kontrolünde çeşitli sentetik insektisitler kullanılarak kimyasal mücadele uygulanmaktadır. Fakat, doğal dengenin çok iyi yerleşmiş olduğu orman alanlarında, bu geniş spektrumlu sentetik kimyasalların kullanılmasından kaçınılması gerekmektedir. Bu nedenle biyolojik mücadele olanaklarına olan ihtiyaç büyük ölçüdedir. Kabuk böcekleri ile biyolojik mücadelenin başarıya ulaşması için ilk adım ise, ülkemizdeki doğal düşmanlarının tespit edilmesidir. Ancak bu doğal düşmanlar tanımlandıktan sonra ve kabuk böceklerinin diğer organizmalar ile ilişkileri ortaya konulduktan sonra uygun mücadele programları ortaya çıkarılabilir. Bu doğal düşmanlardan çok az bilinen ve özellikle ülkemizde yetersiz sayıda bilimsel çalışma bulunan grup kabukböceği entomopatojen nematodlarıdır. Bu nematodlar ile kabuk böceği mücadelesi, ormanlık alanlarda en kabul edilebilir çevre dostu yöntemlerden bir tanesidir. Kabuk böcekleri bu doğal düşman nematodlarının yanında, bitki paraziti nematodlar da taşımakta ve dolayısıyla bunların geniş alanlara yayılmasına imkan sağlamaktadırlar. Ayrıca, kabuk böcekleri, hastalık patojeni funguslar ve foretik akarlar arasında karmaşık simbiyotik bir birliktelik de bulunmaktadır. Bu ilişki sonucunda, foretik akarlar ve funguslar orman ağaçları üzerindeki kabuk böceği zararını daha yıkıcı düzeye getirmektedirler. İşte buradan hareketle bu çalışmada 2018-2020 yılları arasında 2 yıl süre ile Kastamonu ormanlarında kabukböceği zararının ve popülasyonunun yoğun olduğu alanlardan düzenli örneklemeler yapılacaktır. Kabuk böcekleri üzerindeki akar ve nematod türleri belirlenecektir. Bu çalışma ile ülkemizde ilk defa kabuk böcekleri ile taşınan bitki paraziti nematod türleri, kabuk böceği entomopatojeni nematod türleri ve kabukböcekleri ile işbirliği yapan foretik akar türleri tespit edilecektir. Bunun yanısıra eğer rastlanırsa orman ağaçlarında zarar yapan nematod türleri tespit edilecektir.